jueves, 25 de noviembre de 2021

Expertas en manifestacions

I hai qui diz que todas las opinions son respetables. Que todas podemos opinar sobre qualsequier tema. En l’atro cabo son qui creyen que nomás bellas personas tienen autoridat pa opinar sobre seguntes qué temas en función d’a suya condición (muller, fablant materno, naixiu de tal puesto…) u formación. Tiengo obchecions a todas dos posturas.

¿Dreito a opinar universal? Prou que sí. ¿A que la tuya opinión tienga un peso inchustificau? No pas. Belún dició, charrando d’o periodismo que “si una persona diz que pleve y atra diz que no pas, lo treballo d’un periodista no ye dar-le voz a todas dos: ye ubrir la puta finestra y veyer si ye plevendo”. Pienso que las opinions valen lo fundamento que tiengan y los argumentos de qui las desfiende. Y ixo no pende, necesariament, ni de formación ni de condición. Los titols no valen res quan veyemos la interpretación d’a historia que fa lo doctor Javier Lambán, la d’as luengas d’Aragón d’a filologa Maria Jose Ferrando u la de bell medico antivacunas u pro-homeopatía.

La condición y formación no ye, alavez, una garantía de que la opinión siga millor formada. Ye cabolioso que, por un regular, tendrá mas base los razonamientos de qui ha viviu u s’ha formau en la qüestión que se’n charre que unatra persona que se i acerque dende “difuera”. Se acusa, y con toda la razón, de l’ausencia de personas afectadas y/u expertas en la materia en a-saber-las rufiertas y foros, sobre tot d’os medios de comunicación de masas. Plegando a casos como lo d’o panel sobre la incorporación d’as mullers a los consellos d’administración d’as intepresas a on que no bi heba ni una muller. Ye cutiano que, con cada problema nuevo, todas nos tornemos expertas hidrologas, epidemiologas, vulcanologas u lo que pertoque y ixo incluye a los tertulianos y opinadors profesionals que, por un regular y fablo con conoiximiento de causa, toda la información que tienen sobre lo tema en qüestión lo han leyiu en los diez minutos anteriors a entrar en antena.

Igual que creigo que todas podemos opinar de tot, tamién creigo que sería bueno que, efectivament, en ixas rufiertas que tanto modelan por desgracia las opinions populars, s’haiga de convidar a chent que, a lo menos a priori, sí que sepa d’o que charra. Que d’historia bi haiga prioridat pa que charren las historiadoras, de luenga, las lingüistas, d’educación, lo profesorau, de sciencia, las scientificas y asinas-asinas. Que, repito, no garantiza cosa, pero ye un buen encomience.

Por ixo tamién sería bueno que, quan se charra de conflictos laborals i amaneixese bell sindicalista. Que quan se parla d'una vaga, siga present bella persona que n'haiga viviu una de mas d'un día. Y que quan se charra de manifestacions y d’ixa violencia tant grieu que pareixe estar cremar un sacrosanto contenedor que tien mas protección que los linces, lo patrimonio industrial u las independentistas, dasen la parola a bella persona que haiga estau en una manifestación. No pas una d’as de fer la gambadeta por la ciudat y trobar-te con las compas d’a casa que siga. Una d’as marroneras. D’ixas que arriban los antidisturbios a creyar disturbios, que pa ixo existen.

Siempre que i hai un conflicto u una manifestación d’as que los medios claman violentas trobo a faltar la presencia u lo testimonio en las rufiertas de personas que haigan estau en una d’ixas. De chent que sepa por qué se creman contenedors, por qué s’avientan piedras, areden pneumaticos u se tallan carreteras, quí, cómo y por qué empecipia lo reparto de lapos, lo que pasa con las personas detenidas en publico y d’amagatons, etc. Qualsequier que haiga viviu una d’ixas sabe cómo se viven, cómo se sienten, la rabia por tot lo que pasa adintro y por cómo se cuenta a l’atro día en prensa, radio y tele. No i hai titol que te faiga experto en manifestacions. Ni sisquiá condición, pues a todas nos puet tocar vivir-ne una, d’ixas, si lo delegau d’o gubierno decide ixe día que va a dar eixemplo con la tuya mani. Ye una pura qüestión d’experiencia.

Igual que se demanda que bi haiga expertos con formación en las rufiertas, y me pienso que ye deseyable que siga asinas, tot y no estar garantía de cosa, caldría exichir que qui parle de manifestacions violentas n’haiga viviu una lo menos. En caso contrario, y tornando t’a frase sobre lo periodismo y la plevia, nomás se ye dando voz a qui diz que no pleve entre que difuera i hai firme tronada.

No hay comentarios: