sábado, 28 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 7: Leitza - Iruña

Si tot va como cal, ista ye la zaguer etapa. A primer hora d’a tarde sale un tren Iruña - Zaragoza que podemos pillar, asinas que con ixa ideya nos pretamos lo desayuno ciclista de totz los días. Lo chenullo cucho pareixe que aguanta. ¡Ya que tire dica Iruña! Antes de marchar, visitamos la ilesia d’o lugar, bien pincha. Los bars los hebanos visitau la nueit d’antes.

Lo camín contina parellano a lo que hebanos teniu dende Andoain. Bosques y tunels, un d’ells de 2700 metros. En Lekunberri nos trobamos con lo rodache d’una serie de Netflix en lo cabo d’a Vía Verda. Han pillau buen plató natural, en lo preto d’o bosque. Un poquet mas t’alla nos trobamos un bar bien pincho en l’antiga gara, que ye abandonada y a on que han feito un puesto rebonico pa descansar-se. Nos miramos ent’as atras mesas a veyer si i hai posau por astí bell famoso. Pero no. Lo paisache va cambiando dende astí. Deixamos dezaga los bosques y tornamos t'os campos de cerial.

La Vía verda nos leva dica Erice de Itza, un lugarón sin bar, ni quasi chent a qui preguntar por a on seguir. Ixo sí, de ciclistas n’i hai buena cosa por ixa parte. Dende astí podemos continar por carretera u seguir un camín que diz que va paralelo. Trigamos la segunda opción, como siempre hemos teniu de criterio.

Iruña amaneixe a la fin en l’horizont dimpués d’una costera. Un hombre que yera fendo una gambadeta por astí, s’ofreixe a aduyar-nos encara que no creyebanos aprecisar-lo. “Yo yera ciclista. Siempre aduyo. Que sotz fendo lo camín de Sant Chaime?” No pas, le respondemos, sin guaire ganas de pillar un capazo, ya que somos cansas y queremos estar-nos un rato por la ciudat antes d’ixopar enta Zaragoza. Nos da indicacions “Seguitz por aquí y chiratz por debaixo d’un tunel que trobaretz a man cucha”, y dimpués nos pregunta si somos de Donosti. Femos uellos. “No pas, de Zaragoza”, le decimos enarcaus. ¿Habremos preso accento?

No le femos mica caso a las indicaciones que nos da y seguimos por a on que creyemos que ye. Talment por lo karma, por leccions divinas, u porque simplament las cosas son asinas, nos cacegamos. Amaneixemos en una parte plena d’uns hortals con millor intencions que cullida. Hemos de tirar de Maps, recular bell kilometro baixo firme sol y tornar t’o tunel que nos heba dito ixe buen hombre.

Entramos en Iruña por un carril bici y pendient negativa. Nos femos la foto en lo cartel d’a ciudat. Hemos completau toda la ruta sin punchar ruedas, sin garra problema gran, con bella salida de cadena y bell momento de desorientación como entrepuz mayor. Mercaus los billetz de tornada ta Zaragoza, nos queda bella horeta pa chentar. Nos femos la zaguer biera d’a victoria y una mica d’o queso y embutiu que ha centrau la nuestra alimentación en istos días.

La experiencia, bien pincha. Pa repetir, nos comentamos, entre que imos preixinando qué faremos a l’atro anyo y remeramos belún d’os momentos mas bonicos d’ista semana que hemos pasau dencima d’a bici.

jueves, 26 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap 6: Zumaia - Leitza

Mas descansadicas dimpués d’un día de tocar-nos la figa, nos pretamos unato d’ixos desayunos buenos de ciclista. En lo camping fan unas torradas basque-size con una mermelada buenisma. Grans placers por quatre perras.

La carretera d’a costa nos la conoixemos, que la hemos conducida un ciento de vegadas, y no nos atrevimos a fer-la con bici, asinas que pillamos l’euskotren que recorre la costa vasca. Cada vegada que femos servir ixe servicio, que gosa estar cada verano, me fa envidia las comunicacions que i tienen. En Aragón, tanimientres seguimos fendo servir lo Tamagotchi entre Zaragoza y Terual y sacando recorrius entre lugars.

Dende Donosti, a on que tornamos a montar, imos dica Andoain, a on que empecipia la zaguer Vía Verda que faremos: la Plazaola. Tot y que tenebanos apuntau un recorriu que no caleba fer carretera, u nos cacegamos u yera mal indicau, asinas que minchamos gudrón pa fartar-nos-ne. La convivencia con los autos siempre ye dificil tot y que, a lo menos en iste país, la mayoría ye bien respetuosa y guarda la distancia con las bicis en pasar debant.

En Andoain empecipian 25 kilometros de pendient suau pero terne, con lo segundo plato siempre engranau y suelo de tierra. Arredol de nusatras, de nuevas tot bosque. Plevizneya, tot ye verde, rodamos practicament solas y lo rebonico paisache fa que creigas que en qualsequier momento se te puet amaneixer por astí lo Basajaun u qualsequier atro ser d’a mitolochía vasca. Por lo camín, traviesamos tunels arrienda. En muitos hemos d’enchegar las luces d’os frontals que, dimpués de tres u quatre, decidimos no guardar entre tunel y tunel. Barruntemos, y no nos entivoquemos, que las ibanos a aprecisar a ormino.

Lo paisache ye impresionant, entre atras razons porque ye luent d’os lugars, asinas que no femos garra d’as nuestras cutianas aturadas pa fer un hordio. En cuentas d’ixos, nos femos una brendeta en un puesto a on que lo camín s’ixampla bell poquet. Lo chenullo cucho m’empecipia a fer mal y l’obchectivo de plegar en Lekunberri ixa tarde va descartando-se en la mía capeza.

Arribamos a Leitza, a on que a escape decidimos que dormiremos. En lo primer bar que trobamos nos femos, a la fin, l’hordio de cabo d’etapa. A lo cambrer le preguntamos por bell puesto con augua y a on que se pueda fer un bocau. En realidat lo que queremos ye que nos indique bell cabo pa dormir, pero no cal pregonar-lo. “I hai un campo de futbol por astí, salindo d’o lugar. Mesmo podetz acampar-ie”, nos diz, endevinando qual yera lo nuestro verdader obchectivo. Cuento que son bien feitos por astí a las cicloturistas.

Lo campo ixe ye en la quinta forca, asinas que miramos atras opcions. Trobamos, en lo lugar, la terraza d’un restaurant abandonau. Tien teito - ye de plever, ¡cómo no! - y no i molestamos a dengún, asinas que lo faremos servir de dormitorio. D’os que hemos dormiu, ye lo puesto mas integrau en lo nuclio urbano, pero de totz los habitadors d’o lugar no me fan miedo que los civils d’o quartel que i tienen, que ya se sabe que si s’empifolan u les da por fer-te la tana, te pueden hoder bien la vida.

Me miro por las finestras d’o restaurant cara t’adintro. Se veye la cocina. Debeba d’estar un buen restaurant, d’os caros. Lo menos, d’os grans. Me pregunto si habrá zarrau por la pasa u por atras razons. Pa buena parte d’a hostelería, lo d’a covid ha estau buena fricasera.

lunes, 23 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 5: Bergara - Zumaia

Salimos de Bergara dimpués d’un buen desayuno. No remero garra mal desayuno, la verdat, en tot lo viache. Nos caleba enerchía, u ixo me digo como sincusa. Por lo camín, poco rato dimpués d’haber empecipiau, preguntamos a un paisano por a ón cal ir t’o siguient lugar. Por astí, por astí, nos sinyala, y charrín-charrand nos recuenta que ell estió policía, “pero de la naval”, aclarindo que no pas de los malos. “Pero hay descarga, eh?” nos avisa. Como no entendemos a qué se refiere, como fatas, le decimos a tot que sí y tiramos entabant. Poco dimpués, con lo plato chicot engranau muito mas tiempo que no querríanos, descubrimos que Deskarga ye lo nombre d’un puerto que lo yayo ixe feba bien en avisar-nos-ne. “Ye bien ixo de l’esporte” nos deciba entre que ixopabanos, abaixo d’o puerto. “Dimpués nos pretaremos buen almuerzo” les respondeba yo. “Ah, lo fetz por ixo, no?”. Alto, en Deskarga, argüelloso d’o sobo, sé que no lo femos por l’almuerzo, pero empecipia a aganar-me.

Dende ixe puerto plegamos en Zumarraga y ya dica Zumaia quasi tot ye bosque. Seguimos lo cauz de l’Urola que da nombre a ista segunda Vía Verda. D’o viache nos hemos aprestau las rutas, los puestos por a on que cal pasar, las conexions entre vías verdas y mil costodias, pero no pas los lugars, los monumentos ni muitas atras cosas que sí que nos miramos quan femos atra mena de turismos. Asinas que quan traviesamos lo santuario de Loiola quasi vulcamos d’a sorpresa. Aquí tienen cauquerré, nos decimos con la uellada Arale y yo, y aturamos un momentet a visitar-lo. Poco rato, que son zarrando ya.

Levaba tot lo día de plever y, como yera de dar, pretó a espurniar. Gotichonas nomas, pero que nos iban chupindo terne que terne. Con la mar en l’horizont, dimpués de traviesar un troz de carretera, arribamos a Zumaia. Ixa nueit decidimos de fer camping pa reorganizar-nos una mica, duchar-nos, lavar ropas y cosas asinas. Ya instalaus, salimos a fer una gambadeta. Nos nos adubimos a estar tant cerca d’a mar y no tocar-la. Astí ye lo flysch, una d’as formacions chenolochicas mas pinchas que he conoixiu. Un puesto bien intresant y rebonico que vale muito la pena visitar y que, pa forro de bota y placer de frikis, estió a on que se facioron a-saber-las scenas de Rocadragón, d’a serie Chuego de Tronos. No m’adubié a fer-me una foto, chenullo por tierra y tocando l’arena, igual como Daenerys en tornar ta casa suya.

A pur d’espurniar, nos hemos chupiu firme, nusatras y las nuestras cosas. Bien se vale que tenemos tienda pa fer mallata. Ye bien lichera, tasament kilo y meyo, disenyada pa cosas asinas. La mercó Arale en un mercau ciclista de segunda man que organizó La Ciclería habe meses. Adintro seremos ixutos, nos pensabanos. La tienda, lochicament, ye bien chicota. Pareixe que nos fiquemos en un atabul, como si totz dos hesenos escrabutau y, por hippies, no nos mereixesenos fusta buena, nomás la simpla tela narancha d’a tienda. Descubrimos, poco tiempo dimpués que, u la tienda deixa pasar lo xirimiri de difuera u, la teoría mas prebabe y a l’atro día confirmada, que la calor d’os nuestros cuerpos fa que l’augua se condense en lo nuestro teito, fendo que nos espurneye baixo teito. Qué alcordanzas de l’Arrebato!

viernes, 20 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 4: Ullibarri - Bergara

Primer nueit dormindo en “l’hotel de milenta estrelas”, que diz lo mío suegro. De maitins sentimos chent que camina cerqueta. Dengún no s’acerca. Somos en un puesto una mica apartau d’o lugar. Nos acotraciamos y aprestamos pa seguir camin-camín.

La siguient aturada será Vitoria. Estió la zaguer capital que visitemos de Euskal Herria y nos sorprendió prou. Teniemos la suerte de fer la visita guiada por una ciudat que trobemos bien acullidera y intresant. Ista será la segunda vegada que i pasemos y ya sabemos a on chentar. Un puesto apanyau a on que estiemos en l’anterior ocasión y a on que las mias rarezas gastronomicas no suposan garra entrepuz. Pa plegar-ie seguimos lo GPS, pero nos fica por la vías d’o tramvía y carreras en contradirección. No pasa cosa, nos diz la chent que le demandamos aduya, aquí se puet ir por l’acera, y por la plataforma d’o tramvía. ¿Seguro?, les preguntamos. No queremos ir-nos-ne con una pinyora. Sí, sí, claro. La mayoría no entienden las nuestras dubdas. Pareixe que en Vitoria no tenioron garra Acera Peatonal ni Heraldo pa fer la suya absurda campanya anticiclista.

En la plaza a on que chentamos i hai una manifestación feminista. Un d’os chilos ye en contra d’o porno. Un hombre pasa por astí y fa uellos. Se mira arredol, buscando complicidat d’a resta de ciudadans. No adube a creyer-se-lo, por la cara que fa. ¿Cómo van a prohibir lo porno? Ai que lo deixan sin material pa las sobatidas. Dimpués d’o espanto, fa un cenyo de “será groma”. U talment de “rai lo que digan, lo porno seguirá astí manyana, y a l’atro”. Lo caso ye que, probablement con ganas d’autoamar-se, marcha sin mirar-se ent’a mani mas, que a saber lo que pueden chilar contino.

La Vía Verda nos leva dica Bergara, ya en la provincia de Guipuzcua. Astí se facioron l’abrazo Maroto y Espartero y astí decidiemos de dormir nusatras, que ya ibanos cansas. Nomás en entrar-ie nos trobemos con un espacio esportivo bien pincho. Bi heba de tot: pa frontón, baloncesto, futbol, cosas pa la cachimalla… y un tubo d’ixos de fer skate. Yera de plever asinas que baixo ixe tubo, en tener teito, preixinemos dormir ixa nueit. Bien se vale que nos ne fuemos t’o lugar a fer un hordio y de tornada trobemos un puesto mesmo millor. Un aparcabicis vuedo, con paretz, teito y de tot lo que unas carrilanas como nusatras podebanos deseyar. Quasi no hebanos montau lo campamento pa dormir-ie que yo ya yera ronquiando. Diz Arale que encara no s’heba amagau lo sol y que probablement espantase a bell bergarer con los mios roncallos d’onso. Rai. Yo dormié de pistón.

miércoles, 18 de agosto de 2021

Temazos 7. Tierra de barrenaus 7x24

Triguemos un día de firme calor. Como cal. Como ye menester pa fer iste programa que fa acabar la temporada. Diciemos de grabar en Nogara en cuenta de en Radio Topo, que ye de millor ixoriar y totz yeranos encara a meyo vacunar. A mirar si por dos semanas la imos a tener. Tot isto, con tasament 24 horas pa trigar las nuestras cancions y la dinamica que faremos servir en lo programa. Marcaba caos. Y bueno, si ye asinas, lo habretz de decidir vusatras.

Una nueva edición de Temazos plega como en totz los cabos de temporada. Dabi, Rubén y yo nos chuntamos de verano a proposar-nos y proposar-tos cancions pa ascuitar con ficancia (u no) y conoixer nuevas mosicas u remerar-ne de viellas. Ista vegada Rubén proposó que lo guinyote, l'esporte nacional chunto con la morra,  protagonizase lo programa. Nos chuguemos las cancions y quedó como quedó: una partida de guinyote entre amigos aficionaus a la mosica, a on que sonó de tot, como ye cutiano en istos programas.

Acaba asinas la temporada sietena, que empecipió con programas a on que la pasa estió bien present y remata con la vacunación a tot meter y a la fin asperanzas de tornar a la viella normalidat en asperemos que no guaires meses. Pa la ueitena plegará cambios en la manera de fer lo programa, mas cercana a lo falso directo que se feba en las primers temporadas. Bi habrá seccions, bi habrá calaixos y aspero y tos demando que bi haiga muita colaboración y participación de todas las que sentitz lo programa. Ya sabetz cómo contactar con yo pa fer-me arribar todas las vuestras propuestas. Y estatz-tos a la tisva, porque si las midas de distanciamiento social se siguen relaxando, se barrunta un #TdBFest.... Astí lo deixo.

Programa #107


martes, 17 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 3: Lizarra - Ullibarri

En salindo de Lizarra conoixemos a Andoni. Le preguntamos por la Vía Verda, que lo suyo empecipie no lo trobamos, y s’ofreixe a acompanyar-nos bell ratet. Ell va cara Legaria, nos diz, a on que ha quedau con una amiga. Ye un chubilau de bells 70 anyos pero no fa farcha de tener-ne tantos. Fa servir una d’ixas bicis de montanya electricas que dos días antes nian sabeba yo que existiban y que aquí n’i hai a boticiegas. Fa tres anyos se’n heba mercau una normal, nos recuenta, pero malas que prebó una d’ixas decidió de pillar-se-la y asinas adubiría a plegar mas luent. Antimás diz que lo gubierno de Navarra les paga parte d’a bici por lo d’o transporte sostenible, por lo que no le ha saliu tant cara.

Su mai, que morió fa bell anyo, yera de Torla, asinas que conoixe bien Sobrarbe. Tamién vivió por la parte de Panticosa. Conoixe mas país nuestro, que muitos d'Aragón. Por lo camín, nos recuenta tot lo paisache, t’a on va cada camín, la sierra de Lokiz, que se chunta astí con la de Urbasa y allá con no se qué. Tamién las suyas penas. Su mai estió cinco anyos malauda y la heban de cudiar entre ell y lo suyo chirmán. No demandó aduyas pa la dependencia porque “pa quatre duros que dan....”. Chusto quan lo facioron venir a plego con lo de demandar perras, mai escrabutó.

En cada esbarre nos va anunciando “sigo un poquet mas por aquí y dimpués ya m’esbarro”. En las costeras, nos aguarda alto, con la suya bici, electrica y sin alforchas. Buen hombre, iste Andoni.

Lo paisache ye pistonudo. Lo camín ye una pista rodiada por carrascas. Alto, esvolastreyan sobre nusatras milenta facillas y codalbetz, antimas d’os pinzans y verderols que trobamos entre los arbols. En Acedo aturamos. Nos cal una biera, que lo sol preta. Nos la femos, chunto con unas crostas de tocín que nos quitan, en un bar en frent d’una ilesia. Lo caviar y fateras asinas, pa otri. Isto no se cambea por cosa.

Seguimos ruta, ya solas. Amaneixemos, no sabemos guaire bien como, en una mina d’ixas que encara se explotan. D’Andorra en conoixemos buen fascal, pero quasi todas zarradas y prou que sin l’actividat que i hai en la que tenemos debant de nusatras. Aproveitar los camins d’antigos trens ye una buena ideya pa dar-le una segunda vida a ixas rutas, pero de vez nos fa remerar que ye un modelo en decadencia, que cada vegada i hai menos trens que leven t'os lugars, que ya nomás conectan grans ciudatz. Y que, a lo menos en Aragón, las pocas minas que quedan van zarrando china-chana.

Aturamos en Ullibarri antes que se nos faiga de nueitz. Ye un lugar chicorrón. La fuent? Astí mesmo. Bar. No n’i hai. Bell parque? Uno t’allá, que tenetz un par de mesas de fusta pa cenar si queretz. Bai, si queremos! Bien aganadas que somos. Aprestamos lo lugar pa fer-ie mallata y nos pretamos la cenica. Lo libro que m’he traito pa lo camín, ye una replega de cuentos de Mario Benedetti. Ixa nueit en leigo bell par antes que no marche la luz. No pas mas, que soi escamallau y lo suenio ya no me deixa.

jueves, 12 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 2. Iruña - Lizarra

Lo viache empecipia con la visita en Iruña a la mía prima. Cal que nos desayunemos firme, que tenemos la enchaquia d’a pedalada que nos hemos de foter. Aproveitamos los escusaus d’o furno a on que nos femos lo café pa cambiar-nos y, un ratet dimpués, tiramos por la carretera secundaria (la N-1110) que nos enfila enta Obanos. Puyamos buena parte d’o puerto de El Perdón. Alto i hai un esbarre que nos i levaría. Seis kilometros mas de puyada. Pasamos y tiramos costera t’abaixo, que no se nos i ha perdiu cosa.

En Obanos, a on que nos aguardan una parella d’amigas pa fer vermut, empecipia tot lo chiringuito d’o Camín de Sant Chaime. Ye bien anunciau dende la entrada t’o lugar con un mural que nos charrar tamién d’a leyenda local: lo misterio d’Obanos. La primer Vía Verda que imos a fer empecipia en Lizarra, asinas que aproveitamos ixe camín pa ir ent’alla. Si ye feito pa bicis, no pas pa las nuestras. Terne que terne nos ne pasan d’ixas electricas de montanya que fan agora y pareixe que puyen solas. Sin mochilas ni alforchas ni costodias, porque a muitos les ne levan d’un alberde t’atro, interpresas que s’adedican a ixo. En qualque costera nos toca de baixar-nos d’a bici y empentar. Lo sobo, con firme sol, pa forro de bota, nos va escamallando, pero a la fin arribamos a Lizarra. Levabanos ideya de dormir, siempre que podesenos, por tierra en qualsequier puesto, pero la cansera nos fa intresar-nos por los pres d’os alberdes de pelegrins. Lo lugar ye a rebutir. Tasament queda bella cambra y valen buenas perras. Por un poquet menos nos ne deixan compartindo-ne con mas chent. En atras circumstancias ni l'hesenos dubdau, pero con la pasa no nos imos a estar alentando l’aire d’otri toda la nueit.

Quan ya hebanos decidiu de dormir en un parque, que mesmo i hebanos trobau un puesto curiosico pa chitar-nos, y yeranos fendo-nos un hordio, nos plega un mensache d’una amiga. Ha visto l’estau de WhatsApp de Arale. “Sotz por la mía tierra, no? Ya m’avisaretz si pasatz por Lizarra”. Ni nos n’alcordabanos, de que yera d’astí. D’atra man, levaba tiempo vivindo difuera, asinas que ye toda una sorpresa. “Aquí somos, en una terraza d’o parque X”, le respondemos, y pocos minutos dimpués amaneixe por astí, con un riso en la cara y la ufierta d’acullir-nos ixa nueit en casa suya. Ye organizando unas chornadas LGTB asinas que en ixe momento ye aqueferada con una prochección que fan, pero quedamos en que acabe pa chuntar-nos.

Por lo camín nos va contando tot lo que fan en las debantditas chornadas, toda la chent que ye embrecada en ixas luitas en lo lugar. Deixamos las cosas en casa suya y nos convida a acompanyar-la. En un callizo son fendo un nuevo mural. N’i hai qualcuns ya pintaus, de diferents tematicas, y una buena colla de chent treballando en ixe nuevo. Bieras, una mica de birolla y mosiqueta tranquilica pa completar una nueit de charrutiar y reivindicar.

“Fa tiempos que no pintamos un mural. T’alcuerdas d’ixe que faciemos por l’ACTUR? Y d’o zapatista?” Femos alcordanza de quantos murals, propios y allenos, que han decorau las carreras zaragozanas. Bella luita, como la LGTB, ye común. Belatra, como la que reinvidica una Navarra soberana, fa tiempo que no se’n siente guaire por la ciudat nuestra. La lingüistica, aquí ye chiqueta y marguinal. Allí perfectament asumida, con los cartels d’a resta de luitas en las dos luengas. 

Nos apuntamos Lizarra y bell atro lugar por a on que hemos pasau, pa tornar-ie bell día, con mas tiempo y ganas de fer turismo. Ya cal chitar-nos, que a l’atro día empecipiamos la Vía Verda d’o Ferrocarril Vasco-Navarro.

lunes, 9 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 1: Sin salir d'Aragón

Diz que la ciudat nunca no duerme, pero a las 5 d’o maitín d’un chueves de cabo de chunyo Zaragoza se be d’estar pretando buena siesta. Dormir ye bueno. Cal descansar-se. No fer-lo ye una tortura. Talment por ixo las grans ciudatz siempre son encarranyadas. Porque no duermen. Antes de plegar con las bicis en la gara de Goya nos trobamos con lo zarrio pilarista. Ixe tarabidau de fierros que pareixe un cerrullo y que l’alcalde quier que vaiga dondiando por totz los barrios. Flors, relichión y zaborrería: las marcas d’o cacicato aragonés.

Puyamos, a la fin, en lo tren. No i hai vagón pa bicis. Ye normal, diz Arale. U lo menos, cutiano. Nos cuesta, pero a la fin adubimos a enreligar las bicis y tot lo paramento dimpués de diez minutos zurciquiando. Amaneixe, quan hemos completau lo puzzle, lo revisor. Una truqueta con un sinyor dezaga, que lo suyo treballo ye fer cumplir reglamentos y creyar problemas. Como la policía pero sin que calga aprebar una oposición. Nos diz que cal mover las bicis ent’o vagón habilitau, que no existe. Lo mozo de seguridat, que dica alavez no heba tartiu tot y que ye estau testigo de tot l’empandullo que hemos formau, fa uellos quan empecipiamos a desenreligar las bicis.

- Itz a mover-las con lo tren en marcha?
- Ixo nos ha dito ixe - le respondemos sinyalando a lo revisor.
- Ah, pues res - diz cargando-se de huembros - tiratz, tiratz

Nos fa deixar-las en una zona mas ampla pero a on que no i hai a on enganchar-las. Femos un apanyet, entre que esquivamos una puerta bandoliant d’una maquina de venda de snacks esmarchinada. Quasi una hora dimpués d’haber puyau t’o tren, ye tot presto. Nos posamos, mirando-nos lo paisache. A un canto, la Canal Imperial. A l’atro, Moncayo. A l’endrecho, lo satisfeito revisor con las mans en l’anca, se mira lo vagón. Tot lo tren ye territorio suyo. Hue dormirá feliz.

viernes, 6 de agosto de 2021

Euskoaventura ciclista. Cap. 0: De qué va.

Maneras de viachar y veyer mundo, n’i hai a brozuecos. Una d’ellas, que nunca no heba experimentau, ye lo cicloturismo. Puyar-te en la bici y, limpio pedaliar, ir de lugar en lugar aturando a on que se quiera y dormindo a on que se pueda. D’amigas que practicasen ista modalidat de turismo, en teneba a-saber-las. Iste anyo, a la fin, Arale me fació venir a plego - no le calió fer-se-ie guaire, tot cal decir-lo - y decidiemos de fer un viache en bici.

D’entre las opcions que valuremos, la que mas goyo nos fació nos levaría por tres Vías Verdas, antigas rutas de tren que ya no se fan servir y que son acondicionadas pa fer cursas caminando u en bici. Como los trens no podeban - ni pueden - puyar costeras guaire furas, los desnivels gosan estar asumibles mesmo pa qui no somos feitas a grans chestas ciclistas. En Euskal Herria tienen tres d’ixas vías que podebanos unir: la vasco-navarra, la de Urola y la de Plazaola. Empecipiando y acabando en Iruña, tenebanos por debant entre siet y once días, seguntes los nuestros calculos, de viache en bici. A la fin completemos lo trachecto en nomás seis días, mas uno que nos estiemos descansando-nos en Zumaia.

Veniban, dimpués d’un anyo bien dificil por los motivos que todas conoixemos, muitos días d’estar-nos solas, compartindo una manera de viachar que nunca no hebanos feito de conchunta. Buena cosa de dubdas me veniban. Me feba firme miedo lo de dormir astí a on que cayesenos, sin camping, ni hostal, ni alberde, ni cosa. No sabeba cómo respondería fisicament, tot y que soi en buena forma. La convivencia podría resultar dificil si nos hebanos d’entender en un scenario desconoixiu. Y simplament, y como tot lo que se fa por primer vegada, no sabeba si me faría goyo o m’aguardaba una semana d’aburrimiento, u bella cosa pior.

Lo planning lo fació Arale que tien mas experiencia. En Vías verdas y en planificar. La parte mas dificil estió la de conectar las partes que no teneban Vía verda, prebando de minimizar los trachectos por carretera, que siempre nos estimamos mas los camins. Fació un documento que, dimpués en tornar modificó, con qualques indicacions, asinas que si beluna d’as personas que leyetz isto lo queretz, metetz-tos en contacto con nusatras y seremos encantadas de pasar-tos-lo.

Arrisgar salió bien, en ista ocasión. Pasemos una semana de butibamba. En la parte fisica, lo cuerpo aguantó sobradament. Y en la parte ludica, podiemos disfrutar d’una manera bien diferent y bonica de conoixer Euskal Herria. Videmos nuevos lugars y paisaches y, los que ya hebanos visto d’antes, los podiemos alufrar con atros uellos y dende atras envistas. Y pa rematar, en la parte mas personal, nos fació buena honra pa vivir una repolida experiencia, treballar de conchunta y tener buena cosa de tiempo pa nusatras dos solas. Ye de mal trobar un plan millor pa atro verano.

T’o viache me’n fue, como goso fer siempre, con una libretica. Una nueva, sin gara parramaco en las suyas pachinas dica alavez, que m’heba estrenau l’amigo Nacho en una cincomarzada (Gracias, si me leyes!). Lo que contaré contino, en una serie de posts que empecipio con iste, ye lo resultau d’as notas que fue prenendo en cada etapa. Bella vegada escribiba como si ise a publicar-lo, y asinas lo transcribo quasi literalment. Belatra no yeran soque notetas que les he dau forma.

Como tos digo, una experiencia que regular que repetiré y que tos recomiendo a todas las que tos faiga goyo viachar y las bicicletas, que d’ixa mena de lectoras cuento que en endré a embute. Lo viache empecipia la maitinada d’un chueves de chunyo en Zaragoza...

martes, 3 de agosto de 2021

Plenando calaixos. Tierra de barrenaus 7x23

Se fa lo programa vintitres de vintiquatre que tien la temporada y unatro anyo queda quatre cancions por presentar. Pa qui no ascuita lo programa de cutio, faré alcordanza de que, dende la temporada anterior, cada anyo trigo quatre temas, quatre calaixos a on que voi ficando cancions en cada programa. Dotze d'ixas cancions han iu sonando durant la resta de emisions, asinas que queda atras quatre pa completar totz ixos calaixos. 

En iste anyo las quatre categorías trigadas han estau: La canción historica a on que han sonau temas relacionaus u que parlan d'afers historicos. Dende la Guerra de Sucesión dica los anyos 80, suenan cancions que no deixarán que ixuplidemos lo nuestro pasau pa saber construyir lo nuestro futuro. En la canción literaria, tenemos quatre temas relacionaus con la literatura u que meten mosica a poemas d'autors tan diferents como Mario Benedetti, Jose Agustín Goytisolo, Ramón J. Sender u Edgar Allan Poe. La canción engarcholada nos fará remerar las condicions tan dificils de vida d'as presas y presos, con quatre temas bien diferents mosicalment. Pa rematar en lo calaixo d'a Canción en unatra luenga tos ne proposo quatre feitas en una luenga que no ye la que fa servir la banda de cutio pa las suyas composicions. 

Igual como l'anyo pasau m'acompanya Tamara en l'estudio pa comentar las cancions, los calaixos y charrar de mosica y de tot lo que i hai arredol de cada canción y grupo que suena en lo programa. Queda poca temporada. Nomás l'especial "Temazos", que tos aspera iste 16 d'agosto con ixos pepinos de l'hortal que cullimos totz los anyos. Pero pa l'atro anyo, en ixa ueitena temporada que ya voi planeando, tos aguardo con atros quatre calaixos de cancions que emplir. Si tenetz qualsequier propuesta, de tematicas, de cancions  u de lo que siga, no dubdetz en escribir-me. Ya sabes que Tierra de barrenaus tamién lo fas tu!

Programa #106