viernes, 19 de junio de 2015

En leyendo... Los Almogávares, de Jose M. Moreno Echeverría

Encara que a historia me fa muito goyo, a soben me cuesta una mica de leyer seguntes qué libros. A historia medieval aragonesa ye, antimás, producto de muito zancocho intresau enta un costau u atro. Tampoco no ye, d'atra man, a parte que más me pueda intresar y, he de reconoixer que me embolico muito con os periodos historicos y l'ambient que bi heba en ista parte d'Europa en cada tiempo. Asinas que ye una parte d'a historia que no goso de leyer-ne guaire. O mio quiesto suegro, apasionau d'o medievo aragonés, me deixó fa bien d'anyos iste libro. Una obra mica neutral, fendo una apolochía d'os almugavars y mesmo prenendo partiu por beluna d'as faccions quan se dividioron. Con tot y con ixo, ye un libro de muit buen leyer y bien ameno, cosa a soben dificil en os asayos historicos y que m'ha animau ta, a la fin, meter-me a leyer o libro de Chusé Bolea sobre ista companyía militar.


Asinas cuenta Moreno Echevarría, a fin de Rocher de Flor. Una historia de traicions, bien cutiana en o medievo, pero que no por ixo deixa de trucar o ficacio. Más quan agora nos espantamos con a hipotetica crueldat y realismo de Chuego de Tronos, que muitas vegadas se queda curta.

 A marcha de Rocher d Flor t'Adrianopolis marca a hora critica, o momento crucial que va torcer de rapiconté o curso d'os acontecimientos. Os barruntos d'as princesas María y Irene no yeran infundaus. Si Andronico prebaba d'escusar-se crebar de traza violenta con os aragoneses y catalans que yeran a o suyo servicio. Miguel, manimenos, yera decidiu a desfer-se d'ells d'as trazas que calese. Fería servir más que más a perfidia y a traición, pero quereba contar en l'inte dau con un poderoso exercito que podese escachar qualsiquier posible reacción d'os almugavars. Iste exercito yera amanau a completar-se y Miguel teneba ya en Adrianopolis y redolada as suyas millors tropas. I yeran os alanos con o suyo cheneral Chorche(1), que o suyo fillo lo heban muerto os almogavars en Cizico; os turcoples a o mando de Boesilao; y as companyías de romeus que mandaban l'Etriarca y o Gran Primiserio Casiano. En chunto, 9.000 hombres de caballería.

Quan Miguel s'enteró de que Rocher de Flor s'endrezaba enta Adrionopolis con 1300 hombres, se sintió preso d'a más viva inquietut; le pareixió que yera masiau soldau pa una simpla escolta. Le fació miedo que Rocher se querese anticipar a os suyos traidors prochectos y pa salir de dubdas ninvio un dignatario pa que se trobasen, pa preguntar-le si ixe viache lo feba por orden de l'emperador u por a suya propia voluntat. Una chornada antes que no plegar en Adrianopolis, trobó lo mensachero a Rocher y iste le dició de trazas muito corteses que bi iba de buen implaz a fer homenache a lo principe, despedir-se d'ell y informar-le sobre la siguient campanya.

Plegó Rocher en Adrianopolis en o cabo de marzo de 1305 y estió recibiu por o principe Miguel con os mas grans afalagos, L'amistosa bienvenida y as fiestas que con que les aclaporon, implioron de confitanza a os hombres d'a gran escolta de Rocher de Flor, de forma que iban desarmaus por a ciudat, como si se trobasen entre amigos fidels y leyals. Os unicos que sentiban un vivismo recelo yeran Miguel y os chefes d'o suyo exercito, qui yeran convencius de que a visita de Rocher de Flor no teneba por obchectivo despedir-se d'o principe antes de prencipiar a nueva campanya; isto no yera que una enchaquia ta poder marchar t'Adrianopolis, con a verdadera fin d'enterar-se por sí mesmo d'as fuerzas que teneba Miguel en a ciudat y redolada.

En ista morfuga de cofitanza de tot d'una man y de desconfitanza de tot d'atra, se facioron seis diyas de borinas y afalagos. O sieteno diya, vispra d'a despedida de Rocher, le convidoron a una bambosa lifara que presidiban Miguel y a muller suya. Pasó a lifará con buena animación y dengún no hese puesto barruntar que dezaga d'aquella refinada cortesía bizantina, s'amagaba la más pudienta perfidia y se yera forchando a más horrible traición. En rematar a lifara dentroron en a sala o chefe turcople Malek con bell soldau y Chorche con una colla d'alanos, y antes que dengún no podese preguntar o motivo d'aquella dentrada, enristioron de rapiconté os alanos sobre Rocher de Flor que, en viyer-se enrestiu de bote y boleyo, reculó enta an que yera la muller de Miguel. Pero los alanos, sin respetar a presencia d'a princesa, cayoron sobre ell y le matoron clavando-le una espada por a esquena, aclibillando-le dimpués de feridas y tallando-le, a la fin, Chorche lo tozuelo.

O monche Pachimeres, en recontar iste alevoso asesinato, preba a tot trance de sincusar a lo principe Miguel, decindo que no viyó la mierte de Rocher de Flor, en trobar-se en ixe momento en atra cambra  y que, en enterar-se d'o que heba pasau, quasi perdió l'esmo. Gritó dimpués a Chorche, y le preguntó por qué lo heba feito contestando-le l'alano que lo heba feito ta que l'imperio tenese un enemigo menos. A respuesta de Chorche, que sisquiá yera bizantin, ye tant absurda que nomás puede convencer a lo cronista Pachimeres, en a suya desedeperada prebatina de que a los uellos d'a posteridat, apareixca limpia de culpas a memoria d'o traidor principe bizantin, que a suya responsabilidat en l'asesinato de Rocher de Flor ye platera de tot. Ye, en efecto, de tot inconcebible que o mercenario Chorche, encara que fuese bien alano, gosase, motu proprio, sin estar en connivencia con Miguel - a dentrar con una colla de soldaus en a cambra imperial, en o preto d'una lifara presidida por o principe hereu y a suya muller, pa asesinar a lo cesar de l'imperio, a lo vencedor d'os turcos y, en suma, a o chefe - y isto yera lo más grieu, de la más poderosa fuerza de Bizancio, con las grieus conseqüencias que isto podría carriar. Creyer que isto lo fació Chorche por propia iniciativa, simplament ta vengar una ofensa personal, lo refusa o más elemental sentiu común. Bi ha, manimenos, una explicación que responde a la lochica más exichent. Miguel conoixeba o rusient deseyo de Chorche de vengar la muerte d'o fillo suyo y, alavez, a sola cosa que heba de fer yera servir-se d'o chefe alano ta esfer-se de l'odiau y temiu Rocher de Flor. Ell s'estaría d'amagatons, limitando-se a emparar a Chorche y a dar-le toda mena de seguridatz y d'istas trazas l'asesinato apareixería como una venganza personal de l'alano por a muerte d'o fillo suyo.

Os sucesos que siguioron a l'arreu d'a muerte de Rocher de Flor confirman de tot ista versión, contrimostrando que l'asesinato suyo no yera por una venganza personal, sino por un plan de raso premeditau y estudiau a monico en totz os suyos detalles. Si s'hese feito l'asesinato por propia y sola iniciativa de Chorche y dadas as circunstancias que en o crimen complegaban - irrupción armada en a cambra imperial, asesinato d'o cesar de l'imperio, prebablement devantamiento armau d'os almugavars por a muerte d'o cheneral suyo, etc... - a reacción d'o principe Miguel y de toda la Corte bizantina s'hese feito a l'inte: execución sumaria de Chorche y sincusas de camín a la Companyía ta fer-les venir a plego y que no s'alticamasen más. Pero mica d'isto no se fació. Quan as princesas Irene y María s'oposoron tan resueltament a que Rocher marchase t'Andrinopolis, lo feban no por miedo a Chorche, sino por miedo a lo principe Miguel. O chefe alano no fació que estar o brazo executor d'una sentencia de muerte planeyada y decretada por o principe hereu.

Murió Rocher de Flor en os primers diyas de abril de l'anyo 1305, a los 37 anyos d'edat, en toda la rasmia d'a vida, en vispras de que os suyos suenios esdevenisen realidat, quan, con toda probabilidat, a nueva campanya que yera en momentos de prencipiar-se le iba a fer l'amo de l'Asia Menor. Dotau esplendidament, tot podeba asperar-se d'ell; dengún no sabe dica a on hese puesto plegar l'antigo templario, a o frent d'aquells invencibles almugavars. A princesa María, que yera prenyada, libró dimpués un fillo que viviba quan Muntaner escribiba a suya cronica.

(1) Georgio en l'orichinal

No hay comentarios: