Mostrando entradas con la etiqueta Uesca. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta Uesca. Mostrar todas las entradas

jueves, 19 de junio de 2025

Killer gurriona

Se conoix que los gurrions, que de cutio minchan granos y repuis d’a birolla nuestra, cuan son criando, se tornan carnivoros y cazan saltapraus pa que los suyos gurriatos medren cerenyos. Isto lo sabeba, porque me l’heban contau, pero, como tantas atras cuestions, lo conoiximiento teorico ye prou diferent d’o que se consigue con a experiencia.

Ixe día yeranos en una plaza de Uesca, descansando-nos d’una fura y calorosa chornada de feria. Posaus en tierra, a la brempa d’un porche, en ixo que agora claman refuchio climatico. La cara de sorpresa d’una companyera me fació chirar lo tozuel.

 —Ixe gurrión ye enrestindo a un saltapraus —dició.

—Ye gurriona —facié yo en un exercicio de mansplaining saputaz.

No sé si respondió a la mía impertinencia, ya yera masa concentrau en la escena de batalla que teneba a l’endrecho.

La gurriona, dica alavez inocent buscadora de migolletas, renunciaba de rapiconté a lo suyo cutiano veganismo y amaneixeba en ixe callizo como una violenta cazataire. Piponió a lo saltapraus, qui en fuyió d’un blinco, estozando-se contra la paret. Debió d’apercazar-se d’a nuestra presencia porque voló dica una finestra, deixando l’insecto por un momento. Dimpués, analizada la nueva situación,y localizau lo feriu saltapraus, tornó a cayer como una fuina sobre lo bichet. Unatra picotada que trencó una d’as suyas garras. Ya no blincaría guaire luent.

Me chiré ent’os míos companyers. Febanos uellos. Nos pareixeba veyer la versión uesqueta de bel documental d’ixos a on que los leopardos encorren zebras dica l’escamallo y acaban fincando-les los catirons en la foyeta, desangrando-las pa poder minchar-se-las a moniquet. Talment no yera tan espectacular, pero no lo veyebanos a traviés d’a pantalla si no astí mesmo, a tasament meyo metro. Comentemos, en bels pocos segundos, que no hebanos presenciau nunca una escena asinas. Cuan me torné a chirar, pa veyer como remataba ixa cinta d’acción, toz dos s’heban esmoscau. No podebanos veyer ni a la gurriona ni a lo saltapraus. A fe que serían cerqueta. Cuento que l’insecto ya sin vida. Pero ya sería tot suposicions. Nos quedabanos sin saber la fin d’a historia y sin presenciar la mas que probable victoria d’a fura gurriona.

Entre que los míos companyers se queixaban d’a caloraza, ya pensando en ir tornando t’a paradeta, me quedé pensando–ie, en lo que acababa de veyer, en ixa chiquirrina gurriona. Lo saltapraus yera d’ixos granizos, d’os que arramplan con cullidas enteras cuan migran en ixambres de milenta d’individuos. Un bicho que, de largo, faría como lo mío dido cordial. Prebé de fer una equivalencia con yo mesmo. Si yo fuese la gurriona, ¿lo saltapraus sería como un chavalín? ¿cómo un onso chicot? ¿Qué podeba fer pa defender-se? ¿Nomás fuyir limpio blincar u talment podeba fer servir ixas serretas que tienen en las patas? No’n sé guaire, d’os insectos, pero no pareixe que los saltapraus puedan exercer violencia, nian pa desfender-se.

—Au va, ¿imos movendo? —preguntó lo companyer, entre que se devantaba.

Pa nusatras yera nomás una chanada, una curiosidat que recontar cuan tornasenos ta casa, u en bel post d’o blog. Talment nian ixo. Pa la gurriona, si a la fin heba conseguiu redotar a la suya victima, un día a celebrar. Puestar que gracias a ixa batalla la suya prochenie sobrevivise a l’hostil verano que se barrunta. Me la esmachinaba bel día contando-les cómo cazó a lo saltapraus y les ne dió a minchar, fendo-se la bamba d’a suya valor, de que enristió mesmo tenendo bels cuantos humans cerca alufrando-la, ¡que’n son de periglosos! Me la esmachinaba cazando-ne unatro pa la siguient niedada, a l’atra primavera, con los suyos fillos prenendo apunts de cómo se feba.

Una vegada mas die las gracias a la civilización, a no haber de buscar-me las manyas pa conseguir birolla cada día. Porque las mías estrucias, contimparadas con las d’a gurriona aquella, son nulas.

Lo día que torne ta Uesca, cuan veiga bel gurrión, pensaré que ye fillo d’aquella heroína. Cal que no, pero me fa goyo de montar-me peliculas y, a falta de leopardos y zebras, buens protagonistas son una gurriona y un saltapraus.

lunes, 24 de febrero de 2020

Nominacions a los Premios d'a mosica aragonesa. Tierra de barrenaus 6x13

Lo pasau 11 de febrero se conoixioron las personas y collas nominadas a los XXI Premios d'a Mosica Aragonesa que organiza totz los anyos Aragón Musical. Un anyo mas, Tierra de barrenaus fará un seguimiento de tot lo proceso, pero en iste anyo lo faré una miqueta diferent por simplas qüestions lochisticas. En anteriors edicions (XVIII, XIX y XX), hemos comentau dreitament la gala y las suyas premiadas. Iste anyo, por agora, tos traigo un programa centrau en las nominacions, sin saber encara quí se levará cada premio ta casa suya. 



Como totz los anyos, los Premios d'a Mosica Aragonesa han de fer servir pa que, a lo menos por bell diya, los medios de comunicación cheneralistas le faigan una miqueta de caso a parte d'o talento mosical que se cautiva por iste país. Nian yo, que prebo d'estar a la tisva de tot lo que se fa en Aragón a nivel mosical, conoixco muitas d'as propuestas que en cada edición implen las candidaturas a istos premios. Asinas que lo ciudadano meyo cuento que no en conoixerá que bellas poquetas. Con que ixo se consiga ya vale la pena tot lo esfuerzo d'a organización.

La entrega de nominacions se fació un anyo mas en la fabrica viella de La Zaragozana, un puesto repoliu que ye de buen visitar con sincusas como ista. Y qualsiquier atra. Si no lo hetz feito, ya tardatz. Astí se veyeba a muita d'a chent que protagoniza dende fa decadas la scena mosical aragonesa de conchunta con atras que son fendo los primers pasetz de carreras bien prometederas. Ixas mesmas serán lo 13 de marzo en lo Teatro Olimpia de Uesca a on que se fará la gala, por primer vegada difuera de Zaragoza.

En ista edición tornan a estar-ie muitas d'as mías bandas favoritas, chunto a atras que he habiu d'ascuitar de propio pa aprestar iste programa. Tos convido a todas a que faigatz orella a lo programa y que invirtatz un poquet de tiempo en conoixer ixas nominadas. Regular que trobaretz cosas que tos soprenderán. Y ya que foi lo programa antes d'os Premios, tamién tos proposo de chugar a endevinar quí ganará qué. Fetz-me arribar las vuestras propuestas por los retz!

Programa #72

miércoles, 5 de octubre de 2016

Sé lo que facietz iste verano. Tierra de barrenaus radio 3x01

Gravacion de TdBradio 3x01
O verano ye tiempo de viaches y fiesta. De vivir experiencias que a resta de l'anyo ye imposible. De trobar-te con chent que no viyes de cutio. De aprofitar cada segundo d'o largo dia. Que pena que remate. Con l'agorrada, plega la retrobada con a realidat, con o treballo u os estudios, y o tiempo de recontar a las compas de cada dia ixas vacanzas y viaches estivers que tanto goyo te facioron. Antes más se feba con una insoportable y cansa sesión de fotos en una cena. Pero en o mundo internetificau, da pa post y mesmo pa programa de radio.

Asinas que iste ye un programa an que recontamos as vacanzas. Ixo sí, vacanzas intresants. Prencipiamos con un viache ta Rumanía de man d'una persona que i vivió un anyo y que conoixe bien o país. Una tierra que, en convivir con tantos d'os suyos habitants, habríanos de conoixer millor. Continamos con una via verda en bicicleta, dende Nonasp dica Deltebre. Una traza de viyer mundo bien pincha y recomendable. Y que como en tantas atras cosas, pareixe que treballan muito millor a l'este d'a muga aragonesa que a l'oeste.

As tercers convidadas no recuentan vacanzas sino treballo. Y bien furo. O d'organizar o festival Esfendemos a tierra. Dos compas de Purna, organización que se feba cargo d'o festival por primer anyo, nos comentan como estió a experiencia. Pa rematar, o zaguer convidau charra de cómo organizar unas fiestas alternativas en Uesca. L'Albahaca reberde, una penya antitaurina, feminista y aragonesista ye una experiencia en ista ciudat que contrimuestra que atra manera de vivir as fiestas ye más que posible.

Asinas que bien d'ideyas pa lo verano venient. Prencipia asinas a tercer temporada de Tierra de barrenaus radio, an que contino asperando todas as vuestras ideyas, propuestas y alportacions. Creigo que voi aprendendo bell poquet d'isto de fer radio (yera facil), y aspero que os nuevos programas tos faigan tanto goyo como a yo gravar-los.

miércoles, 22 de agosto de 2012

Piscinas y toros

Mani antitaurina en Zaragoza, Octobre de 2011
Quan yera chicorrón remero d’ir t’a piscina d’una traza prou diferent que no pas agora. T’a part d’alavez se i podeba correr, se podeba chugar con pelotas u colchonetas y mesmo en bellas piscinas tenebas trampolins ta blincar-ne. De fundo teneban más de dos metros y una d’as cosas que más goi me feba de fer yera de ficar-me-ie dica tocar lo fundo. Mesmo si podeba i remaniba bell ratet antis de tornar ta l’aire.I febanos sobrebuenos ratos fendo lo craba. Y prou que sí, como cada vegada que se fa o craba, de cabo ta quan, belun s’esnafraba. D'accidents bi'n heba a embute y nunca no conoixié garra caso grau personalment, pero cuento que bell muerto bi habió.

Dende alavez a normativa china chana se fació más fura. As piscinas no son tan fundas, no se i puet correr, ni chugar y no quedan guaire trampolins. No voi a discutir como de buena u mala son istas midas, ni atras que se podrían prener. U como, en aplicando o sentiu común, a norma se puet fer más flexible en bells contextos.

Lo que me truca lo ficacio ye como, bells casos d'accidents, u mesmo muertos, facioron cambiar a escape y sin mica debat, toda a lechislación tocant a las piscinas y a contimparación con o caso taurino.

Fa bells pocos diyas un zagalet moriba en Uesca por una enrestida d'un toro. No ye raro en tot l'estau. Terne que terne bi ha muertos u chent prou ferida, en ista mena de "eventos". Y mientres totz istos diyas, periodistas, politicos y chent en tabiernas y retes socials repetiban con una sola voz que "yera inevitable", que "a plaza cumple a normativa" y que "istas cosas pasan".

¿Porque en os eventos taurinos se permite tot entre que en qualsiquier atro evento no? ¿Porque una normativa tan fura t'as piscinas, inofensivas en primeras, y no en os eventos taurinos, a on que o risque ye más que evident?

As muertes en os eventos taurinos son evitables de tot. Ta prencipiar, sacando-los. Pero mesmo sin viedar-los, se pueden fer muitas cosas. Viedar de verdat a dentrada a menors d'edat, fer controls d'alcoholemia en a dentrada d'as plazas, fer que as plazas sigan montadas y controladas por profesionals, mayors midas de seguridat y millors servicios sanitarios, etc... ¿porqué no se fa isto? As primers midas sacarían a muito publico. ¿Quanta chent bi ha en as fiestas d'as ciudatz y d'os lugars en as vacas que no vaigan zorros? ¿Quantos menors d'edat i dentran? Toda a resta fería muito más caro istos eventos. L'anyada pasada muitos concellos baralloron con o gubierno porque les desichiba mayors midas medicas y isto feba inviable economicament a tortura animal institucionalizada.

Por ixo os pasquinistas y a resta de chentucia que tien intreses economicos, politicos u nacionals en a tortura d'os toros aprofeitan de camín a presencia d'os micros ta repetir os mantras d'a inevitabilidat d'a muerte d'o zagalet uescano. Porque saben que si somos conscients de que ixas muertes son evitables, os eventos taurinos tienen os diyas contaus. Y si dices lo contrario yes d'a ETA. Afortunadament, creigo y aspero que a venient cheneración viyerá como se remata con ista barbarie.

jueves, 9 de diciembre de 2010

Exercendo lo pasquinismo 002

Una d'as cosas más repetidas y que más mal me fan en os oyius, ye os comentarios sobre as actuacions policials en os meyos de masas. Fa bell tiempo leyié en o Heraldo d'Aragón (Espanya), una noticia sobre a polemica por un video que se grabó en as fiestas de San Lorient de Uesca l'anyada pasada. I amaneixeban dos policials nacionals d'Espanya-Espanya (no yeran os autonomicos) prebando de detener a una muller, debant d'as protestas d'a chent que bi yera. En a noticia escrita i meteba que, como se podeba viyer en o video, os policials no solo no enristión a la chent sino que habioron d'aguantar faltadas, chifladas y de tot, tenendo muita paciencia. A noticia, afortunadament, ye disapareixida d'o Heraldo, asinas que no tos puedo meter o vinclo. Habretz d'aceptar a mía parola. Digo afortunadament porque o video no yera lo que se diz de buen viyer. Plegaban a decir que no heban quitau a porra en garra inte. Bueno, pues u han visto un atro video u yo tiengo una esmaixinación maravillosa. A policía, s'encerrina en detener a una muller aventando-la por totz os cabos, deixando-la meyo en coritatis y, sí, quitando a porra quan un par d'espectadors prebaban de charrutiar con ells ta que reblasen en levar-se a la muller. O Heraldo feba a interpretación d'un video que todas podebanos viyer, por si nos feba galvana de viyer os poco más de cinco minutos que duraba (a porra la quitaba en o minuto 4 u 5).
Iste ye un caso particlar, pero bi ha una frase que se repite terne que terne en telediarios, periodicos y mass-media de toda mena. "A policía habió d'enrestir" u "a policía habió de fer tal u qual cosa". As pasquinistas interpretan que no le'n quedaba atra, quan, qui hemos estau en manifestacions, sabemos que, asoben, enristen porque les agana, porque van drogadas, u simplament porque bell alto cargo les n'ha dito que lo faigan, pase lo que pase.
Pero a noticia que le plega a la ciudadana meya, fendo servir ixa mena de frases d'obligación (haber de), ye que a policía no podeba fer atra cosa debant d'a violencia d'as manifestants. En bells poquetz casos, quan l'actuación d'a policía ye masiau evident, u quan bella periodista ye enrestida, qüestionan ixas trazas d'actuar, pero siempre dando a versión policial. Ta quan a versión d'as manifestants, en todas y cadaguna d'as enrestidas policials?

sábado, 7 de agosto de 2010

Ampraus 047


A nueva grafía va a espardindose china chana. Cada vegada son más os blogs, pachinas web, escriptors y colectivos que la fan servir. A un ritmo chicot pero terne que ye como cal fer as cosas. Tanimientres, en o Heraldo adedicoron quasi una pachineta a la noticia, con declaracions de Manuel Castán, president de l'Academia.

Un d'os blogs que va fendo servir a nueva grafía, y dende fa prou tiempo, ye o de o programa de radio de Fendo Orella. Dende fa bells diyas son publicando una serie d'articlos sobre luengas minorizatas u mesmo acotoladas muito intresants. Ya i han charrau d'o kumiai, ge'ez, tigrinya, ainu y cingalés, luengas que nian sabeba que existiban. Muitas gracias a la chent de Fendo Orella por fer-nos un poquet más saputas y conoixedoras d'o mundo arredol de nusatras.

A CAO (Colla Antitaurina Oscense) m'informa que en bell meyo d'as fiestas de San Lorient, o 10 d'agosto ferán una concentración antitaurina. Ta qui esfienda as tradicions as concentracions d'a CAO, le ferán goi, pos levan tantas anyadas fendo-las que ya se pueden considerar tradicionals. A luita antitaurina contina en Uesca y en tot Aragón. Por un país más civilizau. A convocatoria d'hora y puesto cuento que la pencharán a escape en o blog suyo que, ta qui encara no lo faiga, tos recomiendo leigatz asoben pues ye una d'as millors webs d'información animalista que haiga leyiu. Y bien actualizada. Por cierto, ¿Bella apuesta sobre os titulars d'o Heraldo y o Diario de l'Alto Aragón a l'atro'l diya? Asperemos que, a lo menos i escriban qualcosa... Si lo fan de seguras que nos ne rediremos.

A flama he esviellau a suya exposición. Una atra vegada Lucía López nos amuestra bellas d'as fotos suyas en ista ocasión sobre ciudatz d'o mundo. Bi'n ha belunas sobrebuenas, d'entre a que más goi me fa ye una d'o sulero d'a Plaza d'o Pilar mullau y refleixando a Basilica. Buenisma. Fetz-le una uellada y aprofeitatz a hora feliz.

O video de despedida, ista vegada va de recosiros. Lo torné a viyer ahiere en a Kiss FM d'a TDT y feba arrienda anyadas que no lo viyeba. Quasi ni lo remeraba. Pero de chicorrón me feba a saber-lo de goi. En 1990 (hibo si soi viello!) estió muito orichinal, en mezclar animación con personas. A zagala, Paula Abdul remató estando churau d'un programa d'ixos de American Idol u Britain's got talent u qualcosa parellana, pero antis, fació as sobrebuenas coreografías d'a cinta Runningman (Perseguido, en castellano). Que tos faiga goi, y t'a chent d'a mía edat, que tos traiga todas as remeranzas que me trayió a yo.

Paula Abdul. Opposites attract

martes, 13 de marzo de 2007

O bispe bendize a manifestación d’os fachas

Como siempre. A ilesia no cambea. A ilesia catolica española siempre con o facherío más chungo. Si Chesús tornase los abentaba a toz a trucazos. Merdaders…

La zaguera (por agora) ye a
pastoral d’a diózesis de Uesca, debán d’a que Marzelino ha amostrau sorpresa. ¿Porqué? No t’asperabas ixo dimpués de colaborar tantismo con els? Dimpués de continar permitindo que controlen a metat d’o sistema d’amostranza? Pobrichón. S’ha sorprendiu. Mira-te si m’apena…

Y qué pastoral! No ye un articlo de El Mundo, ni de La Razón, nian de La COPE u Libertad Digital. Ye a opinión d’o mainate d’os catolicos fatos (de Uesca, quiero dezir). Son d’alcuerdo con ixo toz os catolicos fatos (de Uesca)? Y si no ye asinas, a qué asperan ta protestar?

En a pastoral, o bispe clama traidors a los d’o PSOE por o tema de De Juana Chaos, bendize a manifestazión contra o gubierno y charra d’o que encara manca por saber de l’onze M achuntando-se asinas con os barrenaus d’as teorías conspiraderas. Bien! Por si en estase poco, relaziona tot isto con “a libertat d’amostranza” (libertat ta que o gubierno bose a os pais catolicos as suyas escuelas, s’entiende), l’aborto y a eutanasia. Pero continaremos soltando a pasta porque antis d’a “democrazia” se siñó un concordato con ista chentota que nunca no se crebará.