jueves, 20 de junio de 2019

Cadret, 2023

Cadret, Aragón. Chunyo 2023.  Nuevo gubierno d'izquierdas pa Cadret

Dimpués d'un embolicau proceso de negociación lo gubierno d'a ciudat tornará a estar d'izquierdas. PSOE y IU han accediu a votar a lo candidato d'a lista de compleganza Podemos Ganar Unidas Cadrete En Común - Los Verdes (PGUCEC-LV), fruito d'un largo proceso d'integración de partius politicos, organizacions socials, ecolochistas y personas individuals. "Las chents d'o lugar tornarán a sentir-se representadas por los suyos politicos y por lo gubierno municipal", ha declarau la nueva alcaldesa, una independient,  bien conoixida en lo mundo d'a cultura, que nunca no heba militau en garra organización politica dica agora. 

"La dignidat y la convivencia de todas las culturas serán eixes d'o nuestro gubierno" - ha seguiu en la suya primer intervención debant d'os medios - "por ixo imos a ubrir un proceso participativo pa conoixer la opinión d'as ciudadanas y ciudadanos de Cadret sobre lo busto d'Abderramán III. La nuestra intención ye que torne t'o puesto d'a on que nunca no habioron de sacar-lo, pero queremos empecipiar un nuevo tiempo a on que s'ascuiten todas las voces. Imos a gubernar pa todas. Mesmo pa la chicota comunidat faixista d'o lugar." Lo portavoz de Vox, partiu que dimpués d'os suyos escandalos por los vinclos con la prostitución y lo trafico de drogas, s'ha quedau sin representación en lo concello, ha empecipiau una campanya de replega de firmas que a escape s'ha tornau noticia en los principals medios estatals. En declaracions a Aragón TV iste maitín ha dito que "lo nuevo concello d'o pacto estalinista no conseguirá imposar-nos unatra vegada la suya islamofilia. Cadret ye y será un lugar catolico. Respectuoso con atras confesions que se manifiesten en la intimidat. Pero catolico".

Cadret, Aragón. Abril, 2027. Lo busto d'Abderramán III torna t'a Plaza "Región de Aragón"

Quatre anyos dimpués, l'alcaldesa de Cadret ha dau la orden hue pa que lo busto d'Abderramán III torne t'o puesto que ocupó en l'antiga Plaza Aragón. La figura s'ha habiu de tornar a fer, dimpués de que dispareixese en l'asalto a l'almazén municipal que protagonizoron en 2024 militants de dreita moderada. Ixas mesmas personas, que habioron de abonar 200 euros cada úna por "danyos contra lo patrimonio", configuran hue la lista "Cadret Tradicional" a la que las enqüestas pa las eleccions d'o mes de mayo, dan entre tres y quatre concellers. Lo referendum celebrau iste hibierno dio la victoria por un 55% a la tornada d'Abderramán, pero provocó de vez a-saber-las tensions en lo gubierno municipal y la menaza d'o PSOE d'una moción de censura. Probablement iste estió un d'os feitos que trencó la candidatura d'o partiu de l'alcaldesa que se presienta en istas nuevas eleccions dividiu en tres listas diferents.

Historiadors, actors y mosicos se chuntarán a l'atro viernes en un acto por "la convivencia y la multiculturalidat" que lo portavoz de Cadret Tradicional ha denominau "agresivo, violento y excluyent" en diversas entrevistas a los diferents medios que han charrau con ell ista semana. "La escultura d'Abderramán ye clarament inconstitucional y un atentau contra la LFE (Lei de Fomento d'a Espanyolidat) de 2025", ha dito en una rueda de prensa a on que tamién ha anunciau que, de conchunta con lo Partiu Ciudadanista, surtiu d'a unión d'os antigos PP y Ciudadanos, presentarán una denuncia contra lo concello por prevaricación y "pa aconseguir que no s'instale la figura musulmanista".

Cadret, Aragón. Chulio 2027. La ex-alcaldesa, imputada. Abderraman III se'n va

En una decisión que ha sorprendiu a pocos, lo Tribunal Superior de Chusticia d'Aragón ha imputau a la ex-alcadesa de Cadret por prevaricación y ha ordenau que se saque de camín lo busto d'Abderramán III de l'antiga plaza Región de Aragón, que chusto hue s'ha rebaltizau como Plaza Antonio Luis Baena Tocón, en honor a un insigne militar y funcionario. La figura d'o califa ha durau tasament bell mes en una d'as mas polemicas decisions d'o gubierno d'o lugar, que ya s'ha despediu, dimpués d'os resultaus electoral d'o pasau mayo.

Quanto a la ex-alcaldesa, lo suyo futuro ye incierto, ya i hai churisprudencia d'o mesmo tribunal que la chuzga. Se tracta d'o caso d'o ex-conceller Alberto Cubero, hue en prisión dimpués de l'aplicación d'o clamau "articlo monarquico" d'a LFE / 2025. 

Suscribi-te a Cadret Noticias y gana un pase gratis a Nievelandia, lo parque d'atraccions de nieu en Castanesa.

miércoles, 5 de junio de 2019

Por un pedazo de queso (Relato TdB)

Aquel queso era muy especial. Era el queso que habíamos guardado para celebrar juntas nuestra victoria. Un queso de una calidad muy superior a la de cualquier otro que hubiésemos probado alguna vez. Habíamos tenido que hacer varios kilómetros a pie, por las montañas del sur de Francia, para encontrar la pequeña quesería que lo fabricaba. Un matrimonio de ancianos granjeros regentaba una explotación ganadera en la que fabricaban aquella maravilla gastronómica. Habíamos aguantado varios días sin comenzarlo, guardando esa pequeña cuña en una quesera transparente, en mitad de la mesa de la cocina de aquella casa rural. La misma mesa que rodeábamos ahora las cuatro sospechosas de haberlo hecho desaparecer.

No tenía coartada. Ninguna la teníamos, de hecho. Las cuatro nos habíamos ido a la vez a dormir. Cada una a su habitación. Sin saber nada de las otras hasta aquella mañana en la que contemplábamos los delatores restos del queso en forma de cortezas roídas por los dientes de alguna de nosotras. Allí estábamos. Calladas. Buscando culpable. ¿Quién podría haber cometido semejante vileza? ¿Quién había acabado tan egoístamente con la ilusión y el placer de degustar juntas aquel exquisito bocado que tan bien hubiese maridado con nuestra victoria?

Mi primera sospechosa fue Irene. Había hecho todo el camino quejándose. Explicándonos cuánto le dolía cada centímetro cuadrado del cuerpo. No en vano era la más urbanita de todas. Incapaz de usar sus piernas. Acostumbrada al transporte público y el asfaltado que tan ajenos eran a aquellos montes. Seguro que creía que se lo merecía más que las demás, al haber realizado un esfuerzo tan titánico, en su opinión. Escudriñé en sus ojos buscando la culpabilidad. Su mirada me devolvió mi implícita acusación. La parte izquierda de su labio superior se movió ligeramente. Tal vez queriendo que asomase su colmillo, emulando a alguna fiera salvaje a punto de saltar sobre mí.

Desvié mis ojos hacia Raquel. Era la más competitiva. Aunque fuésemos el mejor equipo de economistas de todo el sur de Europa, ella siempre quería destacar por encima del resto. Tenía que llevarse un plus que no tuviésemos las demás en todas las transacciones cerradas. Su nombre tenía que figurar el primero siempre, alegando razones alfabéticas. Era la única que tenía negocios propios al margen de nuestra empresa. Y seguro que creía que tenía algún tipo de derecho divino a llevarse aquel queso que nos pertenecía a todas. En sus pupilas clavadas en las mías creí ver la imagen de la ira.

Antes de que aquellos dos puntos negros tuviesen la oportunidad de penetrar en mis pensamientos, me volví hacia Begoña, la tercera de mis socias. La que había tenido la idea de todo. De la empresa, del negocio que acabábamos de cerrar y, por supuesto, de la quesera celebración. Siempre había intentado inútilmente trabajar en solitario. Sabía que nos necesitaba, pero detestaba esa dependencia. Esa vez quería acaparar la victoria. Disfrutarla como si fuese exclusivamente suya. Bajo sus cejas, dos pedazos de altanería hechos globos oculares me contemplaban amenazantes.

La maldita alergia me hizo pestañear un segundo, revelando tal vez alguna de mis múltiples inseguridades. Me rocé con el índice la nariz, sorbiendo el aire con todo el disimulo que pude, y todos mis receptores olfativos entraron en alerta. No podía ser. No me lo podía creer, pero era innegable: de mis manos emanaba aquel aroma a monte de la cara norte pirenaica. Los efluvios de esa pequeña granja que con tanto esmero cuidaba su producción.

Hacía más de una década de mi último episodio de sonambulismo. En aquella ocasión, la televisión de mi casa familiar había aparecido desmontada, pieza a pieza, distribuida por todos los rincones del salón. Anteriormente, había realizado toda clase de destrozos, mayores de lo que me gustaba reconocer. Creía que todo eso era el pasado. Algo que, como tantas otras cosas, había perdido en la mudanza.

No me podía creer culpable. No quería serlo. Porque no lo era. Porque bastantes problemas había tenido de niña, de adolescente, en la universidad… Años de psicólogos para quitarme todos aquellos temores habían hecho de mí la campeona de las finanzas que había llevado la empresa a lo más alto. Aquel queso era solo una ínfima parte de la recompensa que merecía. Mi mirada retó a las de mis socias, una por una, emplazándolas a demostrar mi culpabilidad. Dediqué unos segundos a pensar. Ajusté mis principios morales, y entendí que mi único remordimiento era el de no recordar el sabor de aquel delicioso queso pirenaico.

Publicau orichinalment en Literautas.

lunes, 3 de junio de 2019

Una quatribarrada a lo servicio d'o nacionalismo espanyol

Aragón, pa la mayoría d'espanyols, ye ixe país que nomás tien identidat quan s'ha de fer servir pa enrestir a Catalunya y a lo suyo pueblo y historia.Uns diyas ye previo a la existencia d'Espanya, y de feito simient d'a mesma. Nomás cal remerar aquella exposición sobre Fernando II d'Aragón que tituloron "Lo rei que esmachinó Espanya y la ubrió a Europa". Aragón yera una ferramienta d'usar y aventar pa la construcción d'o que de verdat importaba: Espanya. Atros diyas, manimenos, Aragón nomás existe porque la sacrosanta Constitución d'o post-franquismo asinas lo decidió.

Totz los momentos a on que Aragón ha teniu problemas con Castiella u Espanya s'amagan u relativizan. La rebelión aragonesa de 1591 se conoixe como "alteracions" y mesmo belun desfiende que Felipe II yera muit queriu por la población aragonesa. Los Decretos de Conquista siempre son clamaus de Nueva Planta, y reciben una atención quasi nula de medios y institucions en lo suyo 300 aniversario. Tot lo contrario que los 200 anyos d'a resistencia contra los franceses que dio buen ferrete, enmarcando-se adintro d'ixe proceso contino de construcción d'identidat espanyola. 

Probablement lo feito de que un personache como Lambán siga lo nuestro president tien relación con lo texto que podemos leyer en l'Alchafaría, la siede d'as Cortes d'Aragón, en una exposición sobre lo sinyal d'a Casa Reyal d'Aragón, a on que veyemos un eixemplo bien cabolioso de tot isto:

"La anulación de los Fueros aragoneses en el siglo XVIII produjo la desaparición de muchas de nuestras instituciones y la reducción progresiva del uso del escudo y la bandera hasta el siglo XIX. Muchos de los intelectuales aragoneses de esta época se doblegaron ante la propaganda nacionalista catalana que defendía el origen catalán de las Barras. Sin embargo, tras muchos avatares, la bandera barrada aragonesa consiguió representar al conjunto de los ciudadanos de Aragón a partir  de 1984."

Por lo texto, hemos de suposar que los fueros aragoneses s'anuloron por arte de machia. Talment prenioron consciencia y decidioron abolir-se ells mesmos. U se fació un referendum a on que las aragonesas y los aragoneses votoron prener las leis castellanas como propias. No lo sabemos. Podríanos haber escrito que "Los decretos de Conquista, dictaus por Felipe V dimpués d'a redota d'Aragón en la Guerra de Sucesión, acaboron con la mayoría d'as nuestras leis y institucions propias, provocando una destrucción progresiva d'a identidat y simbolos aragoneses". Pero cuento que se acusaría a ixe texto de tendencioso.

L'orichen d'o sinyal aragonés, común a totz los territorios d'a Corona, ye encara hue en discusión. En tot caso, me pareixe de poca importancia lo suyo orichen y un debat que se fa siempre dende lo presentismo. Nación, identidat, país, sinyal, escudo... son conceptos que han iu cambiando a-saber-lo en la historia y mirar-nos qüestions d'o sieglo XII con uellos d'o XXI ye una error. En tot caso, pa l'autor d'o texto, los intelectuals aragoneses d'o sieglo XIX que desfendioron (suposo que con argumentos, como totz los intelectuals) ixe orichen catalán, no teneban criterio propio. Que las barras naixesen a un canto u l'atro d'una buega muito mas difusa en ixos anyos, no da mas lechitimidat u historia a Catalunya u Aragón. En lo panel, los historiadors catalans fan propaganda, entre que los aragoneso-espanyols fan rigurosa investigación historica. Como en tantas ocasions en qüestions historicas, la calidat de l'historiador no se mide por las evidencias que aporte, sino por las conclusions que fa, independientement de que tiengan u no pas alazetz.

Remata lo texto fendo referencia a uns "avatars", que desconoixco si explica en la resta d'a exposición, pero que barrunto que no. Dimpués repite lo debantdito discurso d'a chustificación d'a existencia d'Aragón por la Constitución Espanyola. Los simbolos pueden u no representar a la población en función de muitos factors. L'institucional nomás en ye un. L'himno oficial d'Aragón, a pesar d'estar-ne, no represienta a dengún. La quatribarrada representaba a las aragonesas (y a las catalanas, valencianas, etc) muito antes de que salise en los papels. Y prou que muito antes d'o 84. A qui quiera que le represente, claro. Porque igual que a yo no me represienta la estanquera por muita literatura que bi haiga en lo mio DNI, a bell ciudadano aragonés, por las razons que siga, no le representará lo nuestro sinyal. Y no pasa cosa.

Aragón ye bien anterior a Espanya, y ha teniu pleitos y problemas con Castiella, Catalunya y qualsiquier territorio mugant, como ye lochico en un país de mil anyos d'historia. Lo nuestro sinyal ye un valioso troz d'ixa historia que, afortunadament, compartimos con atros paises que por un tiempo teniemos un prochecto común. Lo mesmo feito de que ixe sinyal siga compartiu ye una parte bien positiva d'a nuestra historia y habría d'estar motivo de firme argüello, y no pas una sincusa pa que nos faigan servir como arma contra una nación que preba de decidir lo suyo futuro democraticament.

La nuestra identidat, en lo sieglo XXI la hemos de fer de conchunta, con los parametros socials, culturals y politicos d'o present. Trigar d'a historia las valors positivas que podemos fer servir hue, y recordar las partes negativas pa no repetir-las. Teixer una alternativa a la identidat espanyola, de tot excluyent, que pueda levar-nos enta un futuro mas libre. Pa ixo, y no pas pa atras cosas, considero que cal fer servir los nuestros simbolos.

sábado, 1 de junio de 2019

Accentos "neutros" y medios

Lo retz bullioron, y no sin razón, en veyer lo "Taller de acento neutro castellano" que ofriba una interpresa de Madrit, enfilau mas que mas a actors y actrices, pero tamién a comercials y qualsiquier atro que querese fer dispareixer ixos molestosos rasgos dialectals d'o suyo espanyol. Tallers asinas son muit sinyalers d'a concepción d'a luenga que se tien en l'estau espanyol y d'ixe odio a la diversidat que tant ixemenau ye. No nomás se quier que la castellana siga la sola luenga con presencia publica, si no que antimás se preba de que totz en charren una variedat muit concreta.

La primer qüestión a comentar habría d'estar caboliosa ya dende la escuela: no existe l'accento neutro. En garra luenga. Concretament en lo caso d'o castellano, l'accento que claman neutro se correspondería con lo un aria d'o norte de Castiella y que, alavez, no puet estar neutro, si no d'ixa parte de Castiella. Ye l'accento de prestichio, lo que s'imposa en los medios de comunicación de masas espanyols, en lo cine, series, radio, etc. pero no ye neutro. Evidentement, un curso de "Taller de acento vallisoletano" ye de pior vender, pero quier decir exactament lo mesmo. Ye una simpla qüestión de marketing. ¿Por qué ixe accento y no pas l'andaluz, lo cubano, u mesmo lo de Madrit? Lo castellano, ixa luenga de chococientos millons de fabladors, se charra de maneras muit diferents y tien accentos bien variaus, como todas las luengas d'o mundo. Pero pa beluns la variabilidat y la diversidat, ye mala mesmo adintro d'a luenga. A la uniformización cultural que se preba d'imposar le estorba tot.

Como gosa de pasar, lo pior no ye que se faigan cursos de qualsiquier loquería. Cada ún ye libre de proposar la chorrada que se le ocurra y de pasar lo suyo tiempo como le agane. Lo pior ye que ixe curso tien a-saber-la demanda. Y como ixe, n'i hai  a boticiegas. La razón ye clara: hemos asumiu como colectividat que en televisión, radio y cine y en qualsiquier medio a on que se charre castellano s'ha de fer en ixa variedat concreta, con ixe accento concreto. Si quiers treballar-ie, u charras asinas u marchas t'os medios "autonomicos", a on que no clames tanto l'atención. ¿Cómo sería posible si no que todas las locutoras de radio y todas las presentadoras d'informativos charren igual? La resta de maneras de charrar lo castellano nomás se fan servir ta qüestions folkloricas u quan, en ficción, quiers deixar claro que un personache ye de bell puesto, por un regular forzando ixe accento dica lo ridiculo.

Manimenos, en lo "podcasting popular" por buscar-le bell nombre a toda la chent que somos gravando-nos programetas con los recursos que nos permite l'accesibidat a la tecnolochía, sí que podemos sentir toda la variedat sonora d'o castellano. Bi ha toda una ripa de programas bien populars que los suyos locutors no han amagau nunca la suya manera natural de parlar. Ye un placer poder sentir lo castellano d'Andalucía de Carlos u Myrcella, de Podcast de hielo y fuego, u l'accento aragonés d'os integrants de Charrando de TBOs, por decir-ne nomás dos eixemplos.Si bella investigadora querese saber cómo se charra lo castellano en l'Estau espanyol en 2019, en trobaría muita mas información en Ivoox que en Antena 3.

Si ye inchustificable en los medios de l'Estau espanyol, mas en ye en los "autonomicos". ¿Qué sentiu tien que un aragonés en la televisión publica aragonesa cambee la suya manera de parlar? Ye unatro sinyal, como tantos que tenemos arredol, d'o grau d'aculturación que tenemos en lo país. Lo aragonés, mesmo si s'expresa en castellano, nomás fa honra pa fiestas, humor y folklore. Si queremos charrar de cosas serias, charramos en lo "formato prestichio" d'o castellano.

Desgraciadament tamién en las carreras nos trobamos a sobén con chent que, en seguntes que entornos, amaga u disimula tot lo posible ixe accento. Yo, que en tiengo y muito, no lo he amagau nunca, y me he trobau con bella persona que se n'ha arreguiu u n'ha feito chanza. Asinas que entiendo perfectament que, como en tantos atros aspectos lingüisticos, bi haiga chent que reble y decida impostar l'accento castellano pa escusar-se ixos problemas. Tenemos fayena por debant: fer entender a la sociedat que no existe un accento neutro, y que totz los accentos tamién son riqueza lingüistica; exichir a los medios que no s'afuerce a la chent a cambiar la suya manera de charrar; y sobre tot, aduyar a qui no se sienta seguro con lo suyo accento a que pierda ixos miedos, a que prenga como argüello lo que ye una parte d'a suya identidat.