miércoles, 11 de julio de 2012

Sobre a homeopatia


Preixina que maitin tiens un examen. Te yes quedando dormida de tot y no quiers porque encara te falta d'estudiar. No sabes o qué fer y preguntas a quatre amigas. Una te diz de fer-te un café. A cafeína t'aduyará a estar-te dispierta bell rato más. A segunda te diz que pilles una gota de café, la chites en un vaso d'augua y te bebas ixe vaso. Una tercer te diz que te prengas un somnifero y una zaguera te diz que prengas una parti tan chicota como puedas d'ixe somnifero, la chites en un vaso d'augua y te bebas ixe vaso. Cuento que todas feríanos caso a la primer amiga. En os atros tres casos, no continaríamos dispiertas u, a lo menos, no por o que nos hemos preso.

Pues asinas, si fa u no fa, funciona a homeopatía. O café sería o remedio scientifico contra o suenio. O quatreno sería o remedio homeopatico (1) y os atros dos eixemplos me servirán ta charrar sobre dos principios d'a homeopatía: similia similibus curantur (lo parellano cura lo parellano) y a ultradilución.

¿Porqué iste post?
Quan sentié charrar a una companyera a primer vegada sobre a homeopatía, creyeba que simplament yera una fatera que ella heba ascuitau en bell puesto new age y que l'heba feito goi. No creyeba que guaire chent la prenese ni que representase garra periglo. Manimenos, en pasar o tiempo, he visto como muita chent la fa servir. Chent con estudios, cultura, y mesmo muitas personas con formación scientifica. Prou que tamién he visto a muitas personas d'ixe mesmo perfil ir a que les leigan as mans, as cartas u leyer o suyo horoscopo. A la debandita companyera tamién l'habié d'explicar porqué l'horoscopo no tien mica base. Creigo que ye important que qui sabemos que as personas son estando timadas, denunciemos ixe timo. Asinas que m'ha pareixiu important denunciar a homeopatía, un d'os mayors timos d'a historia. En rematar isto cuento que no feré cambiar d'opinión a dengún. As relichions, a espiritualidat y as creyencias ye lo que tienen: que por muito que sigan insostenibles a chent no deixará de creyer en ellas. Pero si nomás una persona le foi pensar-ne u investigar-ne u si consigo que beluna no deixe o suyo tractamiento medico por a homeopatía, habré conseguiu prou.

¿D'a on surte a homeopatía?
A homeopatía no ye garra disciplina milenaria traita d'a China, ni se basa en a naturaleza u plantas naturals. No ye medicina natural como muitas creyen.

A homeopatía ye un invento d'o medico Samuel Hahnemann (1755-1843), en un tiempo a on que a medicina scientifica yera quasi inexistent. A on que a la chent se le curaba, d'entre atrás trazas, a pur de sangrías. Por una experiencia personal, Hahnemann prencipió a desembolicar lo que hue clamamos homeopatía basada en o principio de similia similibus curantur (lo parellano cura lo parellano). Iste prencipio sostiene que “lo que puet creyar un conchunto de sintomas en una persona sana puet curar a una malauda que tienga ixe mesmo conchunto de sintomas”. Por iste mesmo prencipio si tiens suenio, lo que has de fer ye prener un somnifero ta remanir dispierto (amiga nº 3) u dar-le biera a una persona ta que se le pase a zorrera. De tot contra o sentiu común y tot lo que a humanidat conoix sobre a sciencia, no?

A homeopatía tien antimás un atro principio alazetal. Ixe prencipio diz que contra más diluyida siga una sustancia más potent ye o suyo efecto. En l'eixemplo d'o café, aplicando nomás iste prencipio tendríanos a l'amiga nº 2 que nos da café diluyiu porque a cafeína tendrá más efecto si ye diluyida (como todas hemos comprobau en a vida cutiana). Si aplicamos os dos prencipios -lo parellano cura lo parellano y contra más diluyida siga una sustancia más potent ye- tenemos, abradabra, "medicina" homeopatica (“amiga” nº 4).

¿Como se fa un “medicamento” homeopatico?
Seguindo con o razonamiento que hemos feito antis y con l'eixemplo. Queremos fer una producto homeopatico que nos faiga dormir: un somnifero homeopatico. Con a lochica homeopatica preneremos cafeína y augua. Disolveremos una parti de cafeína en 10 d'augua y lo sobateremos. Agora cal pillar una chisla d'o liquido que resulta y disolver-la una atra vegada en 10 d'augua. Sobater. D'o liquido que resulta (se suposa que bi habrá 1 parti de cafeína por 100 d'augua) se prene una chisla y se disuelve en 10 d'augua. Y asinas todas as vegadas que queramos. Quantas más vegadas lo faigamos, más potent ye o “medicamento”. Podetz prebar-lo en casa. Talment prencipietz a tener suenio por lo aburriu pero qualsiquier que piense meyo segundo en iste proceso sabrá que, ya en o primer vaso, no ye bebendo que augua. No digamos en o trenteno vaso, que ye lo  que venden interpresas como Boiron.

Homeopatía 2.0 y a memoria de l'augua
O mundo ha cambiau muito dende o sieglo XVIII. Si Hahnemann estase naixiu d'o sieglo XX y hese estudiau medicina, a homeopatía prebablement nunca no hese existiu. Pero ya existiba y bi ha muita chent que viviba y vive d'ella. Como no tien garra alazet scientifico y a qualsiquier que se ature a pensar dos segundos le pareixen una fatera os principios filosoficos d'a homeopatía, habioron d'inventar un nuevo principio. Una nueva explicación a porqué a homeopatía se suposa que funciona en contra de tot lo que sabemos d'a sciencia y d'a naturaleza.

Ixe principio nuevo plegó d'a man de Masaru Emoto, naixiu en 1943 y graduau en Relacions internacionals por Yokohama y Doctor en “medicina alternativa” (siga lo que siga ixo) por a Univesidat internacional ubierta d'a India. Emoto sostiene que l'augua tien memoria, que remera as sustancias que bi ha habiu disueltas en ella y que ye sensible a las emocions humanas. ¿Base scientifica? A mesma que o tarot, os horoscopos u a culomancia.

¿En qué basa ixa teoría? Basicament o experimento consiste en pillar dos botellas d'augua. En una escribe parolas polidas como “paz” u “alegría”. En l'atra, de fieras, como “guerra” u “pena”. Dimpués chela augua d'as dos botellas y triga cristals (los que l'agana) d'as dos muestras. Diz Emoto que los cristals d'a primer botella son muito pinchos y los d'a segunda muito fieros. Aturatz un inte y pensatz-ne (tic tac, tic tac...). Cuento que tos habrán surtiu bellas preguntas como ¿qui diz si son polius u fieros? ¿como s'eslixen os cristals? ixa mesma augua habrá pasau antis por atros puestos ¿porqué no remera ixas emocions?... y asinas asinas. Tamién bi ha variants de l'experimento encara más marcianas como meter-le a una mosica de Mozart y a atra un charrazo de Hitler.

Prou que os experimentos que fa no tienen garra control scientifico ni han estau contrastaus por garra persona independient. Masaru Emoto, manimenos, ha conseguiu con istas “teorías” alazetar a homeopatía y antimás fer-se bien rico. Os suyos libros se venden como churros. De feito conoixié a iste hombre fa ya muitos tiempos en una caseta d'a feria d'o libro a on que una persona d'una asociación ecolochista me lo prebó de vender como bella cosa revolucionaria. Tamién cobra bien de diners, prou que sí, por as suyas charradas y mesmo vende augua “tractada” a o pre de 140 euros / litro (35 dolars más gastos d'invio por bell poco más de 200 ml). 

Dende fa tiempo, a teoría d'a memoria de l'augua s'ha barrachau con a homeopatía y muitas explican que a homeopatía funciona porque remera a sustancia que tenió disuelta. Encara que la remerase tampoco no funcionaría, pero bueno....

¿Porqué bi ha tanta chent que consume homeopatía?
A homeopatía se popularizó primerament, en un tiempo que a medicina scientifica quasi ni existiba. Os tractamientos que bi heba yera dolents y asoben yeran piors que a propia malotía. A homeopatía no feba empiorar a lo pacient. De feito no feba – ni fa – cosa. A lo menos lo pacient teneba l'asperanza de que a “medicina” no lo matase ni le fese mal. Y siempre bi heba, como bi'n ha hue, remisions espontaneas.

Hue a medicina scientifica, y a sciencia en cheneral, ye prou enantada. Sabemos muito millor como funciona a biolochía y a quimica. Sabemos como interactuan os compuestos y como i reacciona o cuerpo humano. De feito, si no lo sabesenos, no seríanos aquí agora. A medicina scientifica ha feito creixer a nuestra asperanza de vida y a calidat d'a mesma a rans que nian podeban preixinar en tiempos de Hahnemann. Pero muitas personas desconfitan d'a medicina scientifica.

No sé en atros puestos, pero en o mio entorno, que son qui leyen iste blog, cuento que ye por a masiau cutiana mala praxis de bellas medicas y farmaceuticas. Prou que se fan cosas mal, que recetan cosas que talment no nos calen, que as farmaceuticas se fan ricas con a dolor y a muerte de millons de personas arredol d'o mundo y mesmo talment siga verdat bella conspiranoia farmaceutica y disenyen virus ta dimpués vender as curas. Pfizer u Bayern son o diepl, d'alcuerdo. Pero que ixo no tien mica a viyer con que a homeopatía funcione u no, u con que l'ipuprofeno funcione u no.

A homeopatía ha conseguiu tener muitas seguidoras gracias, en a mia opinión a atros dos factors. Uno: que no tien efectos negativos. Ixo ye porque de feito, d'efectos no'n tien. Ni negativos ni positivos ni de garra mena. A segunda: una buenisma campanya de marketing y buenos contactos. Por as mesmas razons que se viedó en o suyo diya a Power Balance y s'obligó a qui la fabricaban a tornar os diners, s'habría de viedar a homeopatía. Pero a Power Balance yera una chiqueta gran interpresa y a homeopatía ye tot un negocio embrecau en os sistemas sanitarios de meyo mundo.

¿Qui fabrica homeopatía?
Ya viyetz que la podetz fer en casa vuestra. No ye guaire dificil. Pero bi ha una interpresa que fa buena parti d'as pindolas que podemos mercar en qualsiquier farmacia. Se diz Boiron y ye un “laboratorio” naixiu de Francia con siedes por tot lo mundo y que en 2011 tenió un esquilmen de 42 millons d'euros. ¡Vendendo pindolas de zucre!. Con ixas cifras no ye raro que ista anyada no le haiga importau pagar 12 millons de dolars en Estaus Unius ta aturar as denuncias por publicidat enganyosa.

Como qualsiquier transnacional cudia bien de que o suyo negocio s'esparda por tot. Dica no fa guaire te podebas conseguir un titol d'homeopatía en tres minutos en a web de Boiron. Como ixo yera una conya marinera lo sacaron d'a web. Por cierto fa bells pocos diyas facié ixe mesmo curso. Si lo hese feito fa dos anyadas agora sería titolau en homeopatía. Tamién s'adedica a financiar catedras de homeopatía en universidatz como a nuestra quiesta Universidat deZaragoza. No sé si beluna lo creyeba pero ya viyetz que Boiron no ye que una atra interpresa transnacional que, como atras farmaceuticas, paga ta amagar as denuncias contra ella, merca investigacions y da titols d'experto sin mica preparación a qui l'agana.

¿Porque a belunas “les funciona”?
Como todas as “terapias alternativas” a belunas “les funciona”. Ye igual como a chent que va ta la devinadera y “l'encierta tot” u “muitas cosas”. Ta tot isto bi ha explicación. A homeopatía funciona en a mesma mida que funciona l'efecto placebo. ¿Como sabemos isto? Porque a homeopatía y os placebos dan os mesmo resultaus en os experimentos de doble ciego. Como belunas no sabretz lo que ye ixo meteré un eixemplo: Tenemos tres collas de personas con una malotía. D'ixas tres collas a una le daremos un medicamento, a una atra un “medicamento” homeopatico y a una tercera le daremos augua decindo-les que ye o medicamento. Denguna d'as personas de denguna d'as tres collas sabe lo que le dan. Denguna d'as personas que dan os tres “medicamentos” saben lo que ye dando. Por ixo se diz de doble ciego, porque evitas que as personas que son en o experimento puedan influyir sobre o resultau d'o mesmo.

¿Qual ye o resultau? As personas d'a colla que l'han dau o medicamento real sanarán. Bellas personas, un chicot porcentache X, d'a colla tractada con homeopatía sanarán. Y bellas personas un chicot porcentache Y, d'a colla tractada con augua sanarán. Pues en totz os experimentos feitos X ye alto u baixo igual como Y. En beluns un poquet más altero, en belatros un poquet más baixo. Conclusión: Os efectos que tiene sobre as personas a “medicina” homeopatica son indistinguibles de los que tien un placebo. En reyalidat no. A homeopatía cuesta diners y os placebos no.

Remato lo post con dos videos que aspero que tos faigan goi y que son muito más amenos que iste catén de quatre pachinas (en OpenOffice) que m'he fotiu. Deixo bells vinclos que tos pueden fer goi y tamién con  dos zaguers qüestions:
1.- Si creyes en la homeopatía a yo rai. Ye a tuya vida y os tuyos diners. Igual como si te fas cristiano u vas t'o tarot todas as semanas. Pero, por favor, nunca no deixes de fer-te as medicinas reals por prener homeopatía. Prene-la tamién si quiers, no te ferá garra mal (ni garra bien), pero no deixes l'atra medicación.
2.- No pienso publicar GARRA anecdota de “a yo me funciona”. Os casos particlars le'n comentatz a qui l'intrese que yo ya me'n he leyiu milenta por tot lo rete. Si tenetz argumentos, los publicaré prou que sí, pero no experiencias personals, por conmovedoras que sigan

James Randi explica a homeopatia:

Programa Escepticos sobre a homeopatia:



 

(1) Encara que, como se viye dimpués, caldría pillar una chisla d'o vaso y chitar-la en un atro vaso d'augua, y continar fendo ixo muitas vegadas ta que o remedio homeopatico funcionase de tot. Lo foi servir como eixemplo d'os principios d'a homeopatía.

No hay comentarios: