martes, 28 de julio de 2015

A importancia d'una buena guida turistica

Ent'o naixedero d'o rio Pitarc
Un recient viache t’Asturias m’ha feito recordar lo important que ye tener una buena información turistica y, sobre tot, una buena guida turistica. A soben, s’ixublida a importancia y a formación que caldría pa que una persona pueda menar una visita u informar a una persona que visita bell puesto. Bellas vegadas pareixe que qualsiquier d’a redolada puede fer de guida y ixo no ye asinas. L’anvista que te quedará pa cutio d’un museu, ilesia, ciudat, monumento, etc… ye de tot diferent seguntes qui te lo explique. En o caso d’o turismo natural mesmo te puede causar un problema bien gran. As guidas turisticas son un treballo muit mal valurau que hue quiero mirar d’esfender y de fer vistera a suya importancia.


Aprestando o viache t’Asturias, demandemos información a la Oficina de Turismo suya. Prou amables, nos ninvioron bell cuadernet tematico sobre lo que querebanos viyer. Un d’os diyas, querebanos visitar bella ciudat, pero no sabebanos si Oviedo, Xixón u Avilés. En leyendo as guidas, pareixeban escritas por una de Xixón, pues cosa convidaba a visitar Oviedo. A la fin, nos deciciemos por a capital asturiana porque i querebanos viyer a un amigo, y nos trobemos con una ciudat bien pincha, con prous puestos que visitar y que nos quedemos con firmes ganas de tornar-ie.


Valurar lo que cadagún tien, en a suya mida, ye important. A soben te trobas con infra y sobrevaluracions. En Sigüenza, ya en fa bell anyo, nos yeran amostrando a catedral. Ye una d’as que más goyo m’han feito, y en he visto quantas. Puet estar que precisament por lo impresionant que ye, que infravaluren seguntes qué cosas. Nos chocó a-saber-lo quan, en una d’as salas, o guida, sin cambiar ni un sacre o tono de voz dició “... astí alto un cuadro de El Greco, y astí dezaga pueden viyer…”. Arale y yo nos miremos enarcaus. - “¿Ha dito El Greco, verdat?” - nos preguntemos telepaticament. Quan a visita continó nos quedemos meyo minutet pa poder viyer un poquet más a monico o cuadro, La Anunciación, que, como tantas atras cosas suyas, ye una maravilla. Por cómo lo dició o guía, ixe cuadro pintaba lo mesmo en a ilesia que Pichorras en Pastriz. Podeba haber habiu un poster de Pokemon, que lo hese dito con a mesma emoción.


O caso contrario, a sobresaturación d’información de tot irrelevant, lo viviemos en a Catedral d’Oviedo. Sisquiá nos dioron a opción de visita guidada, asinas que pillemos una audioguida, que yera de baldes y creyiemos que nos fería honra. A catedral ye bien gran y l’audioguida teneba información de cada raconet. Pero ixa información, en a mia opinión, yera de tot mal organizada. D’una man en todas as capillas, racons, cuadros y figuretas t’explicaba qui heba estau l’autor u restaurador. Encara que prou que cal valurar o treballo de todas ixas personas, talment s’haiga de fer d’atras trazas. No puet estar que de dos minutos de audio, meyo se malfurrie en dar-me nombres de tot irrelevants y que ixublidaba a l’inte. Alto en a ilesia, bi heba un museu catedralicio. En cada sala, l’audioguida feba una explicación, an que, atra vegada, s’aturaba en nombres u datos que no alportan cosa, como as dimensions d'os cuadros. En una d’as salas, nomás me chocaban dos cuadros, de dos apostols, que me pareixioron prou curiosos en estar muito diferents a lo que se fa por un regular con istos personaches. Los amostraba dando a esquena, pero chiraus ent’o pintor. Me metié l’audioguida que me comentó tot lo que bi heba en a sala, incluyiu bell zarrio que no sé encara que i pintaba. Tot, fueras d’os dos cuadros, que me quedé sin saber-ne más.


Santa María de Naranco
Ni cal decir que lo de as audioguidas me pareixe un mal sustituto de una guida humana. Si no bi ha atra cosa, fa honra, prou que sí, pero no fa que sacar puestos de treballo y fer que una visita se quede baqueando. A cantidat de preguntas que se me quedoron en a boca en a debantdita catedral! Y en muitas atras, prou que sí. As guidas electronicas habrían de fer-se servir nomás t’as visitas en luengas que no controle garra guida humana y poco más. A excepción, no pas a norma.


Atras d’as situacions d’a falta de consideración d’o treballo d’as guidas turisticas ye a que se da con a intromisión d’a ilesia catolica en o turismo eclesiastico. Ya m’ha pasau quantas vegadas de plegar en un monumento d’orichen relichioso y que, en cuentas d’una guida turistica, te lo explique un mosén u moncha. Con resultaus de toda mena. Buens y malos. En a visita ta Santa María d'o Naranco, en Oviedo tamién, o mosen nos lo explicó tot muito bien. U millor dito, muito correctament. No teneba garra fallo, no se deixaba garra detalle, … y no teneba mica emoción. Pareixeba una audioguida pues charraba como si l’hesenos dau a o “play”, repetindo una cantinela como si estase recitando o Credo. No gosabas preguntar-le cosa, no sía que le quitases d’ixe estau entre hipnotico y mistico.


Cuento que buena parte d’os mosens y monchas que fan ixe treballo, antimás de sacar-les-ne a guidas profesionals, que tampoco no les ne sobra, no tienen garra titulación relacionada con o tema. Y encara que la tiengan, a soben les falta tamién as capacidatz pedagochicas que ha de tener una guida. A sola razón ta tener ixe treballo son relichiosas, en un nuevo caso de tractamiento de favor a la ilesia catolica y de intrusismo profesional.


A información turistica no se queda en as ilesias y monumentos, prou que no. P’as amants d’o senderismo como yo, aprestar a cursa ye prou important. Pa ixo ye menester muitas cosas. Entre atras, que bella persona que conoixca o terreno te reconte lo que te i trobarás. En o caso d’o turismo natural estar bien guidau ye mesmo más important ya que, encara que por un regular no pasa cosa, una error chiqueta puede meter-te en un empandullo bien furo.


Dos eixemplos de buena y mala guida los teniemos en iste viache asturiano. O bueno, o primer. En o Parque de Picos d’Europa bi ha un centro de recepción y información en Cangas d’Onís. Querebanos fer bella cursa por a redolada. En primeras hebanos pensau en o Cares, que ye famoso y que nos lo heba recomendau un amigo. Quan pleguemos en a oficina, a persona que nos atendió a escape entendió lo que querebanos: una ruta exichent pero no matadora. Nos explicó que Cares yera una mica o “Coda de caballo” asturiano. Una ruta “que fan mesmo as viellas” y an que “te trobas meyo Vicaya”, seguntes as suyas parolas. Afortunadas as parolas u no, o feito ye que l’entendiemos a l’inte y eslixiemos de fer-ne unatra que pareixeba una mica más fura. Nos explicó cada detalle. A on bi heba fuents y refuchios, quals yeran as pendients, o tiempo que nos prenería fer-la, etc… Una persona que conoixeba perfectament o medio.


La Farrapona (muga Asturias - Leyón)
O contrario que lo que viviemos en Somiedo. Quan i fuemos nos endrecemos, como de cutio, t’o centro informativo de Pola de Somiedo. Le expliquemos a la persona que nos atendió que querebanos fer una cursa, no guaire fura, de bellas 4 u 5 horas, sin costeras prou bestias. Nos dio bella opción y en triguemos una que se suposaba facileta. Feba prou calor y en l’anterior cursa, lo heba pasau una mica malament por a posibilidat de quedar-nos sin augua, ya que soi de facil deshidratar. Asinas que le preguntemos si bi heba fuents por o camín, con respuesta afirmativa. Un "prou que sí, sin problemas!", concretament. O camín teneba dos partes. Una, alto u baixo facileta, dica un sinyal. L’atra, prou más dificil, por un camín esborrau, con prous costeras, y con una solana que pa qué. O camín remataba en un ibón repoliu, pero que teneba una repolida carretera por an que plegar-ie sin problemas. A sola fuent que trobemos, y dimpués de preguntar, yera ya bien pasau l’ibón t’an que ibanos. Y en cuenta de 4 u 5 horas por un caminet facil, nos trobemos con una cursa de quasi 8 horas, parte d’ellas por un camin prou malo, y que habiemos de fer campo a través en qualques ocasions, en haber-lo cacegau. D’augua, bien se vale que trobemos a fuent, porque nos la hebanos acotolada en a puyada y, con tot y con ixo, pleguemos en l’auto sin una chisla. Hebanos calculau de plegar en Pola sobre as 18, pa poder mercar bell queso que trayer-nos ta Zaragoza ya que yera o zaguer diya d’o viache. Prou que quan i pleguemos ya yera tot zarrau. Fueras d’o bar, an que nos pretemos firmes sidras pa brindar por a cursa, que a la fin estió prou maha, y maldecir a la moza que nos heba informau.


Somos feitas a cursas más furas que no ixa. A puyar piors costeras y ir por piors camins. Pero no nos lo asperabanos. L’augua se nos acotoló muito antes d’a fin d’o camin ya que no la racionabanos. O camín lo hebanos prencipiau tarde, confiando en que durase as 4 u 5 horas que hebanos demandau. No sabebanos que se podeba acceder en auto a l’ibon. A zaguer parte d’o camín no yera bien indicau. Si hesenos prencipiau más tarde, si no hesenos trobau a fuent, si no estasenos feitas a andar por o mont, …. podesenos haber teniu bell problema bien gran. No lo teniemos y disfrutemos d’o paisache y d’o camín, pero ixe yera o prencipio d’as tipicas historias que rematan con un rescate en montanya y tú pensando “putos dominguers, que no tienen ni ideya de cosa!”.


Cuento que a persona que nos informó no gosa de puyar guaire por astí, ni conoixe en qué estau ye ixa segunda parte d’o camín, ni recordaba si bi heba fuents ni do yeran. Pero quasi m’estimo más de que no me informen a confiar en una información erronia.


Nomás puedo rematar iste post remerando una d’as millors guidas que tenié en a vida mia. Estió en un viache que faciemos por a vesant norte d’os Pirineus y que, de tornada, aturemos en Roncesvals. Yera un puesto que, a priori, no me deciba guaire. Pero a muller que nos fació a visita yera tot pasión. Como recontaba cada pieza, cada edificio, tot metendo-lo en o contexto historico… No nomás te deciba o sieglo u te lo enmarcaba sino que te feba imachinar como estió a vida de l’obcheto que’n charraba, como se viviba en cadagun d’os puestos que bi heba, como s’heba construyiu, tot…. Quan s’ama una cosa de verdat, ixo se transmite y ixa persona amaba Roncesvales y amaba contar-le-ne a la resta d’a chent. Sisquiá bi’n hese más como ella y sisquiá o suyo treballo estase más valurau socialment y economica.

No hay comentarios: